200 jaar Napoleon: Macron legt krans en dat zorgt voor discussie

Dat de Franse president die krans legt ligt gevoelig in Frankrijk, legt Lotte Jensen hoogleraar Nederlandse literatuur- en cultuurgeschiedenis en schrijver van het boek Napoleons Nalatenschap, uit in Het Oog op Morgen.

De Franse leider ligt recent onder vuur door twee zaken: ''Hij heeft vrouwen achtergesteld in zijn burgerlijk wetboek en hij heeft geprobeerd de slavernij opnieuw in te voeren. Al is dat mislukt.'' Die kanten van zijn regime werden de afgelopen tijd in het Franse nieuws belicht.

Volgens Jensen is het de tijdsgeest die de nadelige kanten van zijn bewind naar voren brengt. Zo heeft Napoleon in zijn burgerlijk wetboek per wet vastgelegd dat een overspelige vrouw een jaar en drie maanden gevangenisstraf kon krijgen. Voor mannen gold dat niet. Daarnaast maakt hij een deal met Engeland om de slavernij opnieuw in te voeren. Wat uiteindelijk niet doorging.

'Voornamelijk herinnerd als grote held'

In Frankrijk is Napoleon vooral herdacht als een grote held. Dat is niet heel gek omdat de Franse leider veel heeft betekend voor het land. Zo voerde hij de scheiding tussen kerk en staat door, de burgerlijke stand, en heeft hij andere hervormings- en moderniserings-activiteiten op zijn naam staan.

Vanuit Nederlands perspectief is dat anders. ''Hij is altijd al de vijand door de miljoenen doden die zijn gevallen,'' aldus Jansen.

Macron is fan

Dat Macron de geschiedenis eert met het leggen van een krans verbaast Jansen niet. Ook schrijver van het boek Napoleon, de schaduw van de revolutie, Bart van Loo, is niet verbaasd: ''Macron is een fan, dat is algemeen bekend,'' constateert hij. Zelf is de Belgische schrijver vooral gefascineerd door Napoleon.

Van Loo veroordeelt de cancelcultuur rondom Napoleon. ''Het zegt iets over ons, wat wij eruit pikken uit dat grote Napoleon epos. Zijn erfenis wordt bekritiseerd op de punten die wij vandaag belangrijk vinden.'' Zo kunnen we volgens de schrijver ook de gelijkheid van Napoleon zijn vrijheid, gelijkheid en broederschap eruit pakken. ''We moeten de geschiedenis kritisch omarmen,'' zegt van Loo. ''Dat betekent niet dat we de geschiedenis goedpraten, maar in zijn geheel behandelen.''

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.