Lucas Waagmeester blikt terug op zes jaar correspondentschap in Turkije met boek 'Op Drift'

"Ik sprak een oude dame en zij wees mij erop dat ik, ook voor Turks begrip, alles heb meegemaakt wat ik had kunnen meemaken. Toen wist ik dat ik de verhalen wilde uitschrijven", vertelde hij in Met het Oog op Morgen.

Dit is ongekend

Niet enkel die dame sprak hem erover aan. Meerdere mensen wezen hem erop hoe uniek de periode was die hij daar had meegemaakt. "Een man vertelde me dat wat voor mijn ogen gebeurd is, echt ongekend is. Je begint dan toch na te denken en alle verhalen schieten nog door je hoofd."

"Ik voelde naar het einde toe echt een drang om alle verhalen te bewaren en te vertellen en dat kon met dit boek. Ik heb altijd geprobeerd de complexiteit van de situaties te vatten en ze historisch te kaderen, maar in een boek kan je toch net iets verder gaan. Zo ben ik dieper de geschiedenis ingedoken van terugkomende kwesties, zoals de situatie met de Koerden."

Droevig afscheid

Waagmeester wist al een tijdje dat hij een nieuw avontuur zou beginnen in Amerika, maar het vertrek verliep door de coronacrisis niet zoals gepland:

"Door de coronacrisis moesten we echt halsoverkop weg. We hebben nog een van de laatste vluchten gehaald, maar voor ons voelde het toch echt als een vlucht uit de stad. In twee dagen tijd moesten we zes jaar opruimen. Zelf mijn producer, waar ik zo close mee heb samengewerkt, moest ik vanuit de taxi bellen. Ik vertelde haar dat we op weg waren naar de luchthaven en ze kon het amper geloven. Zo had ik het me niet van tevoren bedacht."

Niet alleen zijn vertrek uit Turkije verliep niet volgens plan, ook de verhuis naar Amerika verloopt moeizaam. Normaal gezien had Waagmeester nu al in Amerika moeten zitten, maar zolang de grenzen daar gesloten blijven, zit hij toch wat 'vast' in Nederland.

Gelijkenissen tussen de twee landen

Initieel zou je misschien denken dat het een grote stap moet zijn om van Turkije naar Amerika te verhuizen, maar volgens Waagmeester vertonen de twee landen echt wel wat gelijkenissen:

"Als je gaat kijken naar het politieke systeem van beide landen, verschilt dat niet zo hard. Als je er eenmaal de macht hebt, ga je vanuit die macht proberen regeren. Zo staan ze ook in de internationale politiek. Ze zijn altijd bezig met een intern machtsspel en hebben het over bondgenoten of vijanden. Waar wij in Nederland juist zijn van de compromissen en fijn handel willen kunnen drijven."

Democratie kapot

"Ik heb de afgelopen zes jaar gekeken naar een land waar de democratie werd kapotgemaakt. Wat gebeurt er met een land waarvan de leider intrinsiek niet gelooft in de democratische rechtstaat en de kracht van instituties? In beide landen willen de presidenten niet zomaar van binnenuit iets veranderen aan die instituties, ze willen ze echt gericht kapotmaken. In Amerika hopen we dat het niet zover zal komen, dat het niet Turkije achterna gaat. Amerika is tenminste wel nog afhankelijk van de rechtspraak, dat is in Turkije niet meer het geval. Maar de tendens is hetzelfde"', aldus Waagmeester.

Ook hoe de media tegenwoordig wordt gezien, is in beide landen vergelijkbaar: "Turkije heeft de media echt gesloopt, maar ook in Amerika roepen ze luid dat de journalisten de vijand zijn. Als een president zijn eigen kanaal wil kiezen om zijn verhaal te vertellen, dan moet je echt wel gaan opletten..."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.