Paus Franciscus tien jaar in functie

"Kardinaal Bergoglio was 8 jaar eerder bij het conclaaf een serieuze kandidaat geweest, dus we dachten: die kans is verkeken. Bovendien was hij 76 jaar oud. Dat is best wel oud, maar eigenlijk moet je zeggen dat de grootste verrassing voor iedereen is de weg die hij met de kerk is ingeslagen", vertelt Vaticaan-correspondent Andrea Vreede in het NOS Radio 1 Journaal.

Cultuuromslag

Vreede vertelt dat hij voor een echte cultuuromslag heeft gezorgd in de Katholieke Kerk. Het moest een open kerk worden. "Een hele andere manier van kerk zijn. Niet zo’n kleine zuivere gemeenschap met mensen die streng de leer aanhouden, maar een open kerk. Voor mensen in nood, die naar mensen toegaat, die er voor mensen is. Franciscus noemt dat zelf een veldhospitaal. Het is echt iets voor iedereen. Ik denk dat heel veel kardinalen, die voor hem kozen in 2013, dat niet verwacht hadden."

Taak

"Hij heeft gedaan wat zijn opdracht was toen hij gekozen werd. Hij moest van alles. Het bestuursapparaat, dat helemaal losgeslagen was, moest hij reorganiseren. De huishouding moest hij een nieuwe vorm geven. De bank moest hij helemaal doorlichten. Natuurlijk moest hij de vreselijke plaag van het seksuele misbruik aanpakken", zegt Vreede. "De kerk verkeerde in 2013 in een diepe, diepe crisis."

Volgens Vreede heeft hij veel van de hervormingen doorgevoerd. "Wat mij en iedereen anders opvalt, is dat hij ook mensen die niet bij de geestelijkheid horen, leken, belangrijk heeft gemaakt in het bestuursapparaat van de kerk. Ook vrouwen. 1 op 4 mensen die werkt bij het bestuursapparaat vrouw."

Doorgepakt

"Hij heeft dingen misschien niet helemaal goed doorgepakt", zegt Vreede. Ze doelt daar mee op de vele seksuele misbruik zaken die heersen in de Katholieke Kerk. "Hij heeft net als zijn voorganger er het nodige aan gedaan. Franciscus heeft het kerkelijk recht aangescherpt, heeft veel aan preventie gedaan, maar er is veel blijven liggen."

In de procedures blij klachten zou er te weinig transparantie zijn. "Het is nog steeds heel moeilijk om bisschoppen ter verantwoording te roepen. Er heerst nog steeds in veel landen, ook in het Vaticaan zelf, een beschermcultuur, een doofpotcultuur. Zelfs in de naastenomgeving van Franciscus zelf. Daar heeft de kerk nog een hele lange weg te gaan."

Gevierd

Ondanks het 10-jarige jubileum zal er, volgens Vreede, niet zo bij stil worden gestaan door de kerk zelf. "Het is ook vastentijd, carnaval is achter de rug. Het is de tijd van het sobere voorbereiden op het vasten voor Pasen. Vanochtend heeft hij wel een mis met alle kardinalen die op dit moment in Rome zijn, voor het personeel van het bestuursapparaat is het wel leuk, want die hebben een vrije dag", legt ze uit. "Maar verder is het business as usual."