Europees Parlement stemt over gentechvoedsel: wat betekent dit voor ons eten?

De Europese Commissie wil de regels voor sommige gentechnieken versoepelen. Critici noemen het 'knutselen met voedsel'. Maar wat is gentech? Haring, hoogleraar in de plantenfysiologie, legt uit dat we deze technologie al dertig jaar gebruiken. "Het betekent dat je een gen van een organisme inbrengt in een ander organisme, bijvoorbeeld een plant." Op deze manier kunnen planten nieuwe eigenschappen ontwikkelen. Hierdoor zijn ze beter bestand tegen plagen en ziektes.

Nu wil de Europese Commissie nieuwe gentechnieken vrijwaren van bestaande regelgeving. "Die vrijwaring is zodanig dat je niet meer kunt opsporen in welke planten wat gebeurd is en welke rassen op de markt met die nieuwe technieken ontstaan zijn", aldus Haring. Een enorme verandering, volgens de hoogleraar. "Dan zul je nooit meer kunnen zeggen of jouw tomaat of sla met of zonder genetische modificatie gemaakt is."

Geen keuze consument

Koomans maakt zich ook zorgen. Zij protesteerde al eerder in Brussel tegen deze versoepelingen. Dit zonder succes, toen afgelopen donderdag de Europese Milieucommissie groen licht gaf op versoepeling van regelgeving. "Een van de grotere zorgen die hiermee samenhangt is dat je als consument niet meer kunt zien of er wel of niet gentech gebruikt is." Door nieuwe regelgeving hoeft straks niet op het etiket te staan of er gentech gebruikt is voor het product.

Ontbreken informatie etiket

En die keuzevrijheid is volgens Koomans belangrijk. "Je moet kunnen kiezen. Heel veel mensen willen dit niet." Ook vindt Koomans het vreemd dat er niks op het etiket komt te staan. "Juist in deze tijd, waarin er alles aan gedaan wordt om transparantie in de voedselketen te vergroten met regelgeving, juist op zo'n cruciaal punt wat iedereen aangaat, dan opeens is het niet meer nodig om daar transparant over te zijn."

Voor de voedselveiligheid zal deze gentech-regelgeving weinig uitmaken, denkt Haring. "Tot nu toe zijn er goede controles." Maar net als Koomans is hij niet blij met hoe onduidelijk het wordt voor consumenten. "Als jij je niet happy voelt met een bepaalde technologie, (...) dan kun je daar straks geen keuze meer in maken."

Voedselmarkt en patenten

Niet alleen de keuze voor de consument verandert door ze wetgeving, ook de voedselmarkt wordt anders. "Voor grotere bedrijven, die andere doelen hebben dan de samenleving, wordt het makkelijker om producten op de markt te brengen", zegt Haring.

Koomans zegt dat op het moment dat deze technieken worden losgelaten, er voor grote bedrijven ook een kans is om meer patenten op natuurlijke eigenschappen te krijgen. "Dat betekent dat genetisch uitgangsmateriaal, waar iedereen mee zou kunnen werken, afgesloten wordt voor andere partijen. Dat maakt hun verdienmodel sterker, omdat ze het hele circuitje in hun handen krijgen."