Twee derde van de Nederlanders minder hoopvol geworden: 'Soms moeilijk om terug te vinden'

"Hoop kan verschillende dingen betekenen voor iedereen persoonlijk", zegt Emma Pleeging, onderzoeker aan de Erasmus Universiteit en gepromoveerd op het thema hoop, in het NOS Radio 1 Journaal. "Maar in algemene zin zijn er twee onderdelen te onderscheiden aan hoop. Het gaat namelijk om verlangen. Het is iets wat we graag willen. En het gaat om onzekerheid. Het is iets waarvan we willen dat het gebeurt, maar waarvan we nooit helemaal zeker weten of we het gaan bereiken of niet."

Daarin is hoop onderscheidend van optimisme, legt Pleeging uit. "Vaak als we over hoop praten dan zien we het eigenlijk als hetzelfde als optimisme. Maar optimisme gaat erover dat we verwachten dat dingen wel goed zullen komen, onafhankelijk van wat wij eraan gaan doen. Terwijl hoop juist gaat over wat we belangrijk vinden, wetende dat de toekomst onzeker is. Dus in die zin vraagt hoop ook iets van ons. Het is ook wat actiever."

Betere toekomst

Er zijn verschillende redenen waarom hoop belangrijk is voor mensen. "We zien namelijk uit onderzoek dat hoopvolle mensen allerlei gedrag vertonen wat ervoor zorgt dat hun toekomst eigenlijk beter wordt", weet Pleeging. "Dus we zien dat hoopvolle mensen bijvoorbeeld makkelijker en eerder hun opleiding afmaken. Ze vertonen meer duurzaam gedrag. Ze presteren vaak beter op hun werk."

"Als we kijken naar de hersenen, dan zien we dat positieve emoties er vaak voor zorgen dat je hersenen beter werken", gaat Pleeging verder. "Wanneer je angstig of gestrest bent, dan focus je eigenlijk alleen nog maar op één ding, op datgene waarvoor je bang bent. Terwijl wanneer je positieve emoties ervaart, zoals hoop, dan gaat je blik open. Daardoor zie je meer mogelijkheden, ga je makkelijker nieuwe dingen proberen en ben je creatiever."

Niet naïef

Volgens Pleeging is hoop hebben eigenlijk helemaal niet naïef. "Het is juist heel erg verstandig om hoopvol te zijn, ook in een onzekere wereld. Daardoor zien we dat hoop vaak samengaat met positieve dingen. Dat betekent niet dat meer hoop altijd alleen maar beter is. Maar we zien wel dat hoop belangrijk is om te kunnen bouwen aan een positieve toekomst. En juist op dit moment ontbreekt de hoop helaas voor veel mensen."

In de SIRE-campagne wordt daarom opgeroepen om lichtpuntjes op te zoeken. "De uitdagingen waar we voor staan voelen soms enorm", zegt Pleeging daarover. "Dat is denk ik ook wel iets wat SIRE erkent. Het is soms moeilijk om de hoop terug te vinden, maar in kleine dingen kan je de hoop al terugvinden. Juist ook het idee dat we elkaar hoopvol kunnen maken vind ik een heel goed punt van de SIRE-campagne."