Zwarte lijsten Belastingdienst in strijd met wet: 'Ik ben alles kwijtgeraakt'

"Vanzelfsprekend moet de Belastingdienst fraude aanpakken. Maar uit ons onderzoek blijkt dat de Belastingdienst fraudesignalen registreerde en gebruikte op een manier die absoluut niet is toegestaan", aldus Aleid Wolfsen, AP-voorzitter. "Onschuldige mensen zijn hierdoor gedupeerd."

Zoals Carel Stuurman: "We wisten van niets tot 7 mei dit jaar. Toen kregen mijn vrouw en ik een brief van de Belastingdienst met de mededeling dat ik op de FSV (Fraude Signalering Voorziening, red.) stond", vertelt Stuurman. "Ik ging failliet en kwam in een schuldsaneringstraject terecht, zonder dat ik mezelf kon verdedigen. Ik ben alles kwijtgeraakt. En tot op heden weet ik nog steeds niet waarom ik op die lijst stond, want ik heb altijd mijn rekeningen en schulden netjes betaald. Het blijft een raadsel. En je wordt er gewoon stapelgek van."

Risicosignalen

Mensen werden op de zwarte lijst geplaatst als de Belastingdienst zogenoemde risicosignalen kreeg. Een risicosignaal kon zijn als mensen hoge aftrekposten in hun aangifte inkomstenbelasting opgaven. Maar ook konden anderen tips geven aan de dienst, waardoor iemand als mogelijke fraudeur werd bestempeld. "Ook tips van buren, een wraakzuchtige ex of ruzie met je buurman kon ervoor zorgen dat je in dat systeem kwam. En stond je erin, dan werd je verdacht als fraudeur", zegt Wolfsen.

Ook het gewoonweg opvragen van informatie door andere instellingen, zoals het UWV bij een uitkering, kon door de fiscus als een signaal worden opgevat om iemand op de zwarte lijst te plaatsen. De Belastingdienst onderzoekt momenteel de dossiers om erachter te komen waarom mensen op de lijst zijn geplaatst. De verwachting is dat dit voor de helft van de mensen niet is te achterhalen.

Nieuwe start

De AP onderzoekt nog of de Belastingdienst een boete opgelegd krijgt. Demissionair minister van Financiën Wopke Hoekstra krijgt eerst de gelegenheid om te reageren op het onderzoek.

Stuurman: "We gaan door met het leven. We proberen een compleet nieuwe start te maken en alles weer op te bouwen. De Belastingdienst beloofde in mei dat ze gaan uitzoeken wat er mis is gegaan. Dat zou acht weken duren. We zitten inmiddels in november en ik weet nog steeds niets. Mijn vertrouwen in de Belastingdienst is erg zoek op dit moment."