Waar is de controle op sjoemelende bewindvoerders?

Meer dan een kwart miljoen Nederlanders kunnen niet vrij over hun geld beschikken omdat ze een officiële bewindvoerder hebben. De moeder van Charisma Hehakaya was één van hen. Zij had schulden "en kan niet goed rekenen, lezen en schrijven. Dus vandaar dat ze daar hulp bij nodig had", aldus Hehakaya.

Haar moeder kreeg in eerste instantie hulp bij het op tijd betalen van haar rekeningen en bij het aflossen van haar schulden. Daarna werd zette de bewindvoerder zich in als budgetcoach. In dat geval kreeg de moeder van Hehakaya begeleiding in waar ze haar geld maandelijks aan uitgaf, en wat ze bijvoorbeeld aan boodschappen kon betalen.

Bewindvoerder die sjoemelt

Toen de moeder van Hehakaya afgelopen zomer wilde stoppen met de hulpverlening van de bewindvoerder, werd duidelijk dat die had gesjoemeld. Dat schrijft Hehakaya in een opiniestuk in De Volkskrant.

"Nadat we een overzicht hadden gemaakt, zagen we ongerechtvaardigde boekingen", licht Hehakaya toe in De Nieuws BV. "Dus bedragen die werden overgemaakt naar anderen. (...) Het was echt een rommeltje. Dus wij dachten: waar gaat het geld heen? En: hoe krijgen we het zo snel mogelijk terug?"

Het ging om een 3000 euro. "Dat klinkt misschien laag, maar dat is voor iemand in armoede een heel groot bedrag", aldus Hehakaya. De vraag rijst nu: waar is de controle op bewindvoerders? "Dat begrijp ik nog steeds niet", zegt Hehakaya.

'Het stelsel is failliet'

Helaas gaat het vaker mis met bewindvoerders, vertelt oud-Kamerlid voor D66 Hülya Kat: "Wat je ziet is dat mensen die onder bewind staan zélf moeten weten dat sprake is van onregelmatigheden (...). Je moet zélf met klachten komen, zélf signaleren, om als kantonrechter ermee aan de slag te gaan." Volgens Kat laat dit zien wat het probleem is met het stelsel. Namelijk: mensen die onder bewind staan hebben iemand nodig bij financiële zaken. Dus, hoe kunnen zij dan signaleren of er iets misgaat?

Bovendien moet iemand die onder bewind staat bij vervolgstappen bijvoorbeeld digitaal vaardig zijn en goed kunnen spreken. Hehakaya benadrukt dat velen die onder bewind staan, dat juist niet zijn. "Ik snap af en toe niet wie we nou aan het helpen zijn. Alsof we een ziekenhuis aan het optuigen zijn, alleen voor gezonde mensen. Dat slaat helemaal nergens op", aldus Hehakaya.

"Het stelsel is failliet. Het heeft geen toekomstperspectief zoals het nu gaat. Voor de mensen die onder bewind staan niet, voor bewindvoerders niet, voor de gemeente niet omdat ze veel geld kwijt zijn aan bewindvoering en rechtsbescherming", aldus Kat. "Dus is het stelsel niet goed genoeg, dus dat moet anders. Bijvoorbeeld als de gemeente een centraal klachtenloket zou hebben waar je naar binnen zou kunnen lopen (...). Dus dat de gemeente meer de regie pakt in plaats van de persoon zelf. Dat soort initiatieven zijn nodig in het stelsel."