Waarom jongeren gaan rellen: 'Ze voelen zich niet gehoord'

Met speciale aandacht voor jongeren keek Femke Kaulingfreks naar de beelden van de rellen in ons land. "Elke jongere die erin terechtkomt, is er één te veel. Maar afgelopen weekend zag ik ook veel volwassenen die extreemrechtse sympathieën hebben en de straat op gingen met doelbewuste plannen om de democratie te ondermijnen."

Nieuwsgierig

"Heel veel jongeren gaan de straat op omdat ze nieuwsgierig zijn. Dat is ook jeugd eigen, op zoek gaan naar grenzen. En zeker in een coronacrisis waarin de sociale contacten voor een lange tijd niet meer mogelijk zijn geweest. Jongeren hebben zich beperkt gevoeld in hun sociale ontwikkeling, ze hebben zich verveeld, eenzaam gevoeld en velen ervaren ook grote kansenongelijkheid", aldus Kaulingfreks. "Als er dan iets op straat gebeurt, dan willen ze er gewoon bij zijn om te kijken wat er gebeurt. En niet met de bedoeling om stenen naar de politie te gooien. Maar dan kunnen ze wel meegesleurd worden in the heat of the moment en hele domme dingen doen waar ze vervolgens een hoge prijs voor moeten betalen die grote consequenties kan hebben voor hun leven."

Kaulingfreks: "Dat zijn ook vaak de jongeren die het gevoel hebben dat ze niks te verliezen hebben. Jongeren waar het goed mee gaat, die naar school gaan, een baan hebben, een fijne thuissituatie en een pedagogisch netwerk zullen niet snel dat soort risico's nemen, want ze weten wat ze kwijt kunnen raken."

Onzekerheid

"Het zijn wel jongeren die om verschillende redenen weinig vertrouwen in de overheid hebben, zich in de steek gelaten voelen. De hele jeugd in Nederland groeit op in onzekere tijden, ook vóór de coronacrisis. Studiekosten zijn heel hoog, veel jongeren hebben een schuld, ze kunnen niet aan een huis komen omdat de huurprijzen gigantisch zijn gestegen, meer flexcontracten. Heel veel zekerheden die vroegere generaties hadden, zijn er niet meer. Dat levert een onzeker toekomstbeeld op. Zeker jongeren die geen vangnet hebben vanuit huis hebben het gevoel dat de overheid hen controleert en bestraft als ze een misstap doen, maar niet ondersteunt of voor hen zorgt", zegt Kaulingfreks.

"Veel jongeren voelen zich niet gehoord. Dat er beleidsbeslissingen genomen worden die hele grote impact hebben op hun leven, maar waar ze niet over mee kunnen praten. En op het moment dat een jongere het gevoel heeft dat die geen invloed kan hebben op zijn levensomstandigheden, dan kan dat heel veel woede en frustraties opleveren."

Oplossing

Kaulingfreks: "Wat het beste werkt is jongerenwerkers, wijkagenten en buurtvaders en buurtmoeders. Vertegenwoordigers van de overheid die op lokaal niveau direct in contact staan met de jongeren. Als die zeggen: werk jezelf niet in de nesten en blijf thuis, dan luisteren de jongeren daar wel degelijk naar. Maar die ook zeggen: ik ben er voor jou, ook als je een misstap begaat. Die lokale betrokken aanpak helpt jongeren om na te denken over de consequenties van hun handelen en helpt echt. Maar aan die sociale basis, het fundament van de samenleving, is geknaagd met allerlei bezuinigingen. En nu in crisistijd betalen we daar de rekening voor."