Zorgen over stank en gezondheid in Amsterdam Noord: 'Mensen zitten al jaren in de overlast'

Tuindorp Oostzaan is een voormalige arbeiderswijk die aan het IJ ligt, tegenover het Westelijk Havengebied. Zowel in deze wijk als de omliggende wijken in Amsterdam Noord is geuroverlast van de kunstmestfabriek ICL. "Als de wind uit het zuidwesten komt gaat de geur onze richting op", zegt Jägers.

De geur van vermalen autobanden

"Toen ik hier kwam wonen dacht ik in eerste instantie: wat een rare lucht hier", vertelt Myrthe Verweij, bewoner van Tuindorp Oostzaan. "Ik omschrijf het vaak als een soort vermalen autobanden lucht." Omwonenden wijzen kunstmestbedrijf ICL aan als verantwoordelijke voor de stankoverlast.

Sommige bewoners durven hun ramen niet meer open te zetten of komen minder buiten. Ze maken zich ook zorgen om de mogelijke gevolgen voor hun gezondheid van de chemische uitstoot van de fabriek waarbij het vooral om zoutzuur en waterstoffluoride gaat.

"Ik vind het vrij zorgwekkend dat dat in hele grote getalen over ons deel van de stad wordt uitgestoten", zegt bewoner Jägers. "Ik maak me zorgen om mijn dochter van 2. Zij is hier geboren. Ik vraag me heel erg af wat het op de lange termijn voor effect heeft."

Zwartboek met gezondheidsklachten

Bewoners hebben zich verenigd in de groep 'Adem Vrij aan het IJ' en hebben een Zwartboek opgesteld, waarin de ervaringen van omwonenden te lezen zijn. "Het is choquerend om de overeenkomsten te lezen. Het is eigenlijk constant hetzelfde verhaal met dezelfde fysieke klachten", vertelt Jägers. Zo hebben veel bewoners last van prikkende ogen, keelpijn, hoofdpijn, en luchtwegproblemen.

Ook blijkt uit de Kankeratlas dat er in dit gedeelte van Amsterdam Noord een bovengemiddelde hoeveelheid longkanker is vastgesteld. Een verband met de uitstoot fabriek kan volgens de GGD Amsterdam echter niet worden vastgesteld.

Niet op de hoogte

Veel bewoners waren niet op de hoogte van de mogelijke overlast toen ze in het gebied kwamen wonen. "Je gaat ervan uit dat in Nederland de handhaving op dit soort bedrijven goed is en dat er duidelijke regelgeving is. Je gaat er niet vanuit dat je er zoveel last van hebt", zegt Jägers.

Vooral op de NDSM-werf heeft de gemeente Amsterdam verzuimd de nieuwe bewoners te waarschuwen voor de nabijgelegen vervuilende industrie. De gemeente heeft recent erkend hierin gefaald te hebben.

'Ga het onderzoeken'

Op dit moment hopen bewoners op een strengere vergunning voor de kunstmestfabriek, waardoor de overlast ook zal verminderen. Daarnaast willen omwonenden onderzoek naar de luchtkwaliteit van de wijk. "Er waait van alles de wijk in:, zegt Verweij. "Dus ga het onderzoeken, zodat je kan zorgen dat het voor mensen veiliger en gezonder wordt om hier te wonen."

Het Zwartboek is te vinden via de website https://www.ademvrijaanhetij.nl