Na bijna 60 jaar einde aan Castro-dynastie op Cuba

Het terugtreden van de 86-jarige Raúl heeft een grote symbolische betekenis, volgens historicus Gert Oostindie. "Maar helemaal definitief is het einde van de Castro-dynastie nou ook weer niet: zijn zoon is minister van Binnenlandse Zaken en een schoonzoon is verantwoordelijk voor zakelijke transacties van het leger." Daarnaast blijft Raúl leider van de Communistische Partij.

Voorzichtige veranderingen onder Raúl

Raúl (86) nam tien jaar geleden het roer over van zijn broer Fidel, die in 2016 overleed. Fidel ontketende eind jaren 50 een revolutie op Cuba en maakte daarmee een einde aan het bewind van de pro-Amerikaanse dictator Batista. Een nieuwe dictatuur volgde: die van de Communistische Partij.

De afgelopen jaren herstelde de diplomatieke relatie met de Verenigde Staten, na een halve eeuw Koude Oorlog. Ook op binnenlands gebied werden ingrijpende veranderingen doorgevoerd. Zo werd het voor Cubanen mogelijk om een bedrijfje te starten, waaronder restaurants, taxi's en eetkraampjes. Ook werd het eenvoudiger om een huis te verkopen en werd beperkte internettoegang mogelijk.

Desondanks staat de Cubaanse economie er momenteel beroerd voor, volgens Oostindie. "Het land is erg afhankelijk van Venezolaanse olie, maar nu de economie van Venezuela is ingestort, krijgt die van Cuba ook klappen."

Raúl Castro (in het midden) tijdens de herdenking van Che Guevara, die op 9 oktober 1967 werd gedood toen hij een revolutie in Bolivia wilde ontketenen.

Opvolger

Het aftreden van Raúl kwam niet als een verrassing: hij heeft zelf bepaald dat een president slechts twee termijnen mag dienen, in tegenstelling tot zijn broer Fidel, die 47 jaar aan de macht bleef.

Zijn opvolger wordt naar alle waarschijnlijkheid de 57-jarige Miguel Díaz-Canel, die sinds 2013 vice-president onder Castro is. Hij zal de eerste leider zijn die niet zelf met de revolutie meevocht. Desondanks is het een kind van het Castro-regime. "Díaz-Canel kleurt tot nu toe netjes binnen de lijntjes. De verwachting is dus ook niet dat hij van die huidige lijn zal afwijken."

Oostindie wil niet uit te sluiten dat er hervormingen op stapel staan. "Van Gorbatsjov dacht men ook dat hij de koers van zijn voorgangers zou volgen, maar bracht uiteindelijk met zijn perestrojka enorme veranderingen in de Sovjet-Unie", aldus Oostindie.

Miguel Díaz-Canel

Volgens Edwin Koopman, journalist en kenner van Latijns-Amerika, is er weinig bekend over 'deze grijze muis met weinig charisma'. "Hij is vrij stilletjes opgeklommen binnen het partijapparaat. Zij benoeming tot vicepresident kwam in 2013 ook best wel als een verrassing."

Koopman sprak met diverse Cubanen en opvallend veel mensen wisten niet eens wie Díaz-Canel is. "Politiek is eigenlijk compleet irrelevant voor de gemiddelde Cubaan."

Vandaag of morgen zal definitief blijken of Díaz-Canel de nieuwe president van Cuba wordt.