Hoogleraar transitiekunde Jan Rotmans: klanten verantwoordelijk houden voor CO2-uitstoot Shell was te scherp

De expert vindt dat de uitspraak over de eigen uitstoot van Shell had mogen blijven staan, maar de eis dat het bedrijf ook verantwoordelijk gehouden moest worden voor de CO2-uitstoot van de keten en klanten, bijvoorbeeld automobilisten aan de benzinepomp, ging wat hem betreft de ver.

Het gerechtshof in Den Haag wees de vorderingen van Milieudefensie tegen Shell dinsdagochtend af. Volgens het hof rust op het bedrijf weliswaar een "zorgvuldigheidsplicht" om gevaarlijke klimaatverandering tegen te gaan, maar Shell kan niet worden verplicht tot concrete percentages waarmee het de CO2-uitstoot moet verminderen. De uitspraak van de rechtbank in eerste aanleg is daarmee vernietigd.

'Treurig'

Rotmans zegt bij Sven op 1 ''het ook wel treurig te vinden voor meesteradvocaat Roger Cox (aan de kant van Milieudefensie, red.)''. Hij concretiseert: ''Tot dusver had hij al zijn rechtszaken gewonnen. Maar het is nogal wat als je één groot olie- en gasbedrijf verantwoordelijk houdt om zich als eerste aan de klimaatdoelen van Parijs te houden. Inclusief 45 procent minder uitstoot van CO2, niet alleen voor het bedrijf zelf, maar ook voor de keten en de klanten. Met name dat laatste vond ik wel scherp. Hoe kun je dat binnen vijf jaar realiseren?''

De hoogleraar benadrukt dat het gerechtshof erop hamert dat Shell zich wel degelijk moet inspannen voor minder CO2-uitstoot. ''Maar niet over de manier waarop.''

'Rechtszaken zijn nodig, maar niet voldoende'

Shell zegt daar zelf mee bezig te zijn en volgens het gerechtshof ligt het bedrijf op koers. ''Punt is dat Shell zijn klimaatdoelen een half jaar geleden heeft afgezwakt, maar dat telde niet mee voor deze rechtszaak, dat mocht niet worden meegewogen. Dat is raar. Het verschil tussen de realiteit en de juridische wereld. Als expert vind ik dat vreemd, maar ik begrijp dat het protocollair zo werkt.

Rotmans adviseerde zowel Shell als Milieudefensie. Binnenkort gaat hij weer om tafel met Shell. ''Die rechtszaken zijn nodig, maar niet voldoende. Ze geven de urgentie aan en zetten druk op de bedrijven en dan begint het pas echt. Dan moeten zij intern aan de slag. Dat doe je niet vanuit negatieve energie, maar dat doe je vanuit positieve energie.''