'Artsen kunnen niet langer wegkijken van geweld in Gaza, dan kom je in conflict met de eed'

Apparatuur, medicijnen, verbandmiddelen: alles is schaars in Gaza. En tot overmaat van ramp zijn ziekenhuizen en dus artsen en het medisch personeel ook doelwit van bombardementen. "Wij vonden dat er al veel te lang weggekeken werd", zegt gepensioneerd gynaecoloog en tropenarts, Jules Schagen van Leeuwen. "Je hebt als arts een plicht om de maatschappelijke omstandigheden in rekening te brengen die maken dat je patiënten kwetsbaar zijn."

Artsen moeten zich uitspreken

Volgens Schagen van Leeuwen zijn ook mensen in Gaza, ongeacht als je arts ben in Nederland, ook jouw patiënten: "Als je te lang blijft wegkijken en je doet niets om geweld te beteugelen, dan kom je in conflict met de eed of belofte." In de eed staat immers dat artsen rekening moeten houden met de maatschappelijke omstandigheden die maken dat mensen ziek worden.

"Zelf ben ik opgeleid (...) dat je als arts neutraal moet zijn, dat is denk ik goed. Je moet onafhankelijk van de overtuigingen van een patiënt (...) de patiënt zo goed mogelijk helpen. Aan de andere kant blijft de neutraliteit een probleem als je toestaat dat er ongebreideld geweld wordt gebruikt tegen mensen die weerloos zijn. Dan moet je je uitspreken vind ik", aldus Schagen van Leeuwen.

'Dit is het ergste dat ik ooit heb meegemaakt'

De vernieling in Gaza, daar kun je niet over uitgepraat raken zegt gynaecoloog Tarek Meguid. Maar een gesprek voeren over de situatie is moeilijk: "Het is gepolariseerd. Dat is het probleem. Ik denk dat wij als medici en hulpverleners moeten we zeggen: dit is een noodgeval. (...) Dan moeten we ons uitspreken. Als het geweld ophoudt, dan kunnen we altijd nog praten over hoe we vreedzaam hiermee om moeten gaan."

Meguid is zelf in Gaza geweest. Tijdens zijn werk raakten de geneesmiddelen langzaam maar zeker op. Er vlogen continu drones rond en elke dag vonden bombardementen plaats. Meguid: "Elk ziekenhuis is een beetje gebombardeerd of totaal kapot. Je werkt onder deze omstandigheden de hele dag. En als er een bom is neergekomen in de buurt, dan worden daarna de doden gebracht naar het ziekenhuis. Ik heb nog nooit in mijn leven zoveel dode mensen gezien. (...) Dit is het ergste dat ik ooit heb meegemaakt."

'Protest geeft hoop'

"Stop met dit zinloos geweld", vervolgt Schagen van Leeuwen. "Zo'n oorlog duurt niet een jaar. Generaties zullen hieraan leed ondervinden. Die littekens blijven." De protesten in Amerika maar ook in Nederland bereiken de Palestijnse bevolking ook, zegt Meguid. Volgens hem is ook die solidariteit tonen, ook nu vanuit de Medische wereld, belangrijk: "Protest geeft hoop."