Oprukkende steenmarter afschieten? 'Het is een prachtig dier, koester 'm!'

"Zo wil ik mijn geld niet verdienen", zegt garagehouder Jurrit Welles aan de rand van Heerenveen. "Er zijn er te veel en dan vinden we dieren ineens niet zo leuk meer, het is net als in de Oostvaardersplassen", lacht hij zuinigjes. De kleine Peugeot die net is binnengebracht kwam al drie keer eerder. Het euvel is snel gevonden: een doorgeknaagde sensor in de wielkas.

Vijftig auto's per week

Soms neemt de steenmarter wel vijftig auto's per week te grazen, zoals dit voorjaar alleen al in Heerenveen-Noord. De omvang van de schade is net zo onbecijferbaar als de populatie van het dier, dat oprukt van het oosten naar westen van het land. Inwoners en lokale politici willen maatregelen, omdat reparatie van doorgeknaagde autokabels in de honderden euro's kan lopen.

Volgens de garagehouder wordt de marter aangetrokken door de visolie in de kabels, al zeggen natuurbeschermers dat dat niet zo is. En over of je je auto, konijnen en kippen kunt beschermen, lopen de meningen ook uiteen. "Maar het is echt een plaag", zegt Welles.

'Koester 'm!'

Marterkenner Edo van Uchelen schat dat er momenteel 15.000 steenmarters in Nederland zijn, vooral in buitengebieden. Hij is juist blij met de opmars van het dier, dat vooral via Duitsland komt. "Daar worden ze gevangen. Maar de steenmarter is een territoriumdier. Waar je 'm vandaag weghaalt komt er morgen een nieuwe."

Het is opnieuw de clash tussen de natuur en degenen die onze natuur willen plannen én beschermen. Al gaat het hier niet over een paar wolven of over kaalgevreten weides die uitpuilen van de edelherten, maar om een bijna onzichtbaar nachtdier. Iets groter dan een eekhoorn, maar minstens zo sierlijk, benadrukt Van Uchelen namens de stichting Struikrovers. "Een prachtig dier, koester 'm!"

Isolatiemateriaal of een kip

Het dier houdt van wormen maar eet net zo lief een ei, of een kip. Hij knaagt zich door omheiningen heen, maar ook door isolatiemateriaal in huizen. Waarom hij de confrontatie met de mens zoekt is eigenlijk een raadsel, want eten is er genoeg voor 'm.

Van Uchelen: "De reflex in Nederland is meteen: dat beest is een probleem. Ik heb ze zelf op mijn terrein en probeer die marters te doorgronden. Daar zouden we onze energie op moeten richten. Weet je hoe vaak er bij mij kabels worden doorgebeten? Nooit!"

Weg met de beschermde status?

Nadat het dier jarenlang met uitsterven werd bedreigd, probeert de VVD-fractie in Heerenveen de collega's en de minister in Den Haag ervan te overtuigen dat er lokaal een uitzondering gemaakt moet kunnen worden bij veel overlast. Weg met de beschermde status dus. "Afschieten? Hoe dan? Dan moeten ze gaan jagen in woonwijken, zie je het voor je?", vraagt Van Uchelen zich hardop af.

"Mensen die zich melden met overlast van een steenmarter worden nu doorverwezen naar een meldpunt waar je tips vind. Dat is niet genoeg", vindt gemeenteraadslid Ilona Zwanenburg. De steenmarter vogelvrij verklaren vindt ze dan weer een stap te ver gaan, vangen lijkt haar een voorlopig een goede oplossing.

Overtrokken verhalen

Maar dat is de kramp die je ook bij andere vormen van nieuwe natuur ziet, zegt Van Uchelen. De verhalen over overlast vindt hij overtrokken: "Met dit dier heb je geen rattengif meer nodig, hij verjaagt ratten en muizen. En wie geen garage heeft om z'n auto in te parkeren, de beste vinding is een apparaatje waarmee je de auto onder stroom zet. Gaten en kieren in je huis dichten, klaar."

Radio EenVandaag

Dit artikel is een bijdrage van Radio EenVandaag, elke werkdag tussen 14 en 16 uur op NPO Radio 1. Meer over de uitzending is te vinden op EenVandaag.nl, Facebook of op Twitter.