Oud-generaal Mart de Kruif wil maatschappelijke dienstplicht

De Kruif ziet juist heil in een maatschappelijke dienstplicht, waarbij alle jongeren het land een jaar dienen. "Je kunt van alles doen: bijvoorbeeld in natuurbeheer, handhaving of de zorg. Als de oorlog uitbreekt zijn de krijgsmacht, landmacht, luchtmacht en marine weg: wie gaat Rotterdam dan bewaken? Daar kan je zat mee doen." Het is gewoon nodig, stelt hij: "De overheid kan straks niet alles meer."

Uitdagingen

Antropoloog Ginny Mooy ziet helemaal niks in het idee. Ze wijst erop dat jongeren met veel uitdagingen te maken krijgen, bijvoorbeeld op het gebied van klimaat of vergrijzing. “Dus dan beginnen ze hun levenspad al met een jaar gratis werken en iets opvangen dat we ook door andere groepen in de samenleving zouden kunnen laten opvangen."

Oudere generaties, die het makkelijker hebben gehad, mogen ook wel wat doen, vindt ze. "Zelf val ik in de categorie van mensen die helemaal niks hebben hoeven doen. En dan ga ik kijken hoe mijn kinderen het vuur uit hun sloffen gaan lopen met gratis arbeid en daarna mij mantelzorg gaan verlenen. Dat vind ik een gekke volgorde. We zijn nog hartstikke fit, waarom kunnen we niet wat voor hun doen?"

Ouderen zijn al aan de slag

Maar eigenlijk hebben ouderen al een maatschappelijke dienstplicht, vindt De Kruif. "We hebben twee miljoen mantelzorgers in Nederland. Het merendeel daarvan is geen 18. Ook zijn we het land met de meeste vrijwilligers. Ouderen kennen dat gevoel van samenhang meer."

Hij wijst erop dat samenhang in de samenleving belangrijk is om al die uitdagingen het hoofd te bieden. "De afgelopen weken ging het alleen maar over het integratiedebat en polarisatie. We hebben het gevoel dat de samenleving uit elkaar valt. Eén van de redenen daarvoor is dat jongeren vooral in hun eigen bubbel leven. Als je een samenleving wil hebben waar mensen wat voor elkaar over hebben en samen de uitdagingen aan willen gaan, zou ik zeggen: invoeren."

Uitdagende omstandigheden

Mooy vindt het niet eerlijk om het alleen op jongeren af te wentelen. Ze wijst erop dat jongeren juist contact met elkaar hebben via sociale media als TikTok en Instagram. "Ik zie vooral bubbels tussen de generaties. Als we nu de jongeren voor de ouderen laten werken om die bubbel te ontstijgen, is dat een vorm van slavernij. Je ziet in samenlevingen waar ze jongeren alles maar laten oplossen en voor oudere generaties laten werken, dat er rancune ontstaat, geen cohesie."

Volgens De Kruif is het belangrijk dat jongeren elkaar leren kennen via uitdagende omstandigheden. "Het is een bonus dat de oudere generatie niet in dienst hoefde, maar je moet ook vooruit kijken. Met een maatschappelijke dienstplicht kun je de problemen in deze wereld het hoofd bieden voor de volgende generaties. Het is niet leuk, niemand wil het, maar het moet wel voor onze toekomst."