Documentaire 'De Blauwe Familie' legt racisme en discriminatie binnen politie bloot

"Een deel van de politiemensen uit de documentaire kennen wij al jaren. Die hebben bij ons gemeld", zegt Jair Schalwijk van de organisatie Ctrl Alt Delete in het NOS Radio 1 Journaal. "Maar niet iedereen die zich meldde bij de documentairemakers, durfde ook mee te werken. Ik weet niet of het voor iedereen duidelijk is, maar het zijn politiemensen die zonder toestemming van de politie meegewerkt hebben. Een heel aantal mensen wilde wel meewerken, maar durfde het uiteindelijk niet. Vanwege de angst voor repercussies."

Laatste strohalm

Degene die wel meewerkten aan de documentaire zaten in herkenbaar in beeld met hun volledige namen. "Dat is wel bijzonder voor Nederland en het buitenland. Dat is iets wat je niet vaak ziet, maar dat doen ze omdat het ze zo hoog zit. Dit is voor hun een laatste strohalm waaraan ze zich vast klampen om te proberen voor een positieve verandering op te staan. Dat is ze van binnenuit niet gelukt."

Cultuur

"Ze gaven in de documentaire echt hele stevige voorbeelden van hoe het gaat op de werkvloer. Iemand vertelde dat het soms niet lukt om pestende agenten aan te pakken. Waardoor de pesters blijven zitten en de gepeste overgeplaatst wordt naar een ander bureau. De pesters blijven dan zitten om een volgend slachtoffer te maken", zegt Schalwijk.

"Een ander sprekend voorbeeld was het verhaal van een uit-de-kast-komende agent. Hij zegt dat hij homo is, waarop iemand zegt: nou dan mag je vanaf nu het vrouwentoilet gebruiken. Anderen reageren daarop met gelach en er wordt niet ingegrepen door een leidinggevende. Zo ontstaat een cultuur van pesten en intimidatie."

Reacties

Er kwamen veel geschokte reacties uit de samenleving op de verhalen uit de documentaire. "Op persoonlijk niveau, van mens tot mens, heeft de politie een hele goede reactie gegeven. Ze zeggen: we waarderen dat deze collega’s zich hebben uitgesproken en Henk van Essen, de korpschef, zegt ook dat er geen gevolgen zullen zijn voor de deelnemers. Ze zullen er niet om gestraft worden."

Maar Schalwijk betwijfelt of er nu werkelijk wat gaat gebeuren. "Als we kijken naar hoe de politieorganisatie er op reageert, dan vinden we het matig. Er is niets nieuws gezegd. Gisteren zeiden zowel Martin Sitalsing (politiechef, red.) en Henk van Essen: ja als mensen zich herhaaldelijk eraan schuldig maken, dan gaan we ingrijpen. Nou dat zou nieuw zijn. In de afgelopen vijf jaar is geen agent ontslagen vanwege racisme of discriminatie. Dat zou wel nieuw zijn, maar er moet meer gebeuren dan dat."

Petitie

Controle Alt Delete is daarom nu ook een petitie gestart. 'Onderteken deze petitie als jij vindt dat artikel 1 van de Grondwet voor iedereen geldt, ook voor de politie!' Zo heet het initiatief.

"Artikel 1 van de grondwet hangt wel op elk bureau, maar de politieagenten in de documentaire verwijzen er herhaaldelijk naar om aan te geven dat het kennelijk niet intern geldt. Dat merken burgers trouwens ook, dat artikel 1 niet overal geldt. Het is morgen twee jaar geleden dat George Floyd overleed bij een politieaanhouding in Amerika."

"Dat was ook het moment dat wij naar de KRO-NCRV stapten om te zeggen: volgens mij moet er nog een documentaire komen. Vier jaar geleden hebben we meegewerkt aan de documentaire Verdacht, waarin burgers hun verhaal doen. Toen moest er een nieuwe documentaire komen, waar politiemensen hun verhaal doen over discriminatie en racisme. Dat is het geworden."