Sawa's in de polder: verbouwen we straks rijst in Nederland?

Pionieren in de polder. Zo kunnen we de situatie in de Zuid-Hollandse Vrouw Vennepolder wel omschrijven. De coöperatie Het Land van Ons experimenteert hier samen met de Universiteiten van Leiden en Wageningen met Nederlandse rijstteelt. Het is een ongekend idee dat weleens werkelijkheid zou kunnen worden. Het veranderende klimaat maakt de teelt van nieuwe gewassen mogelijk, maar voordat er op grote schaal rijst verbouwd kan worden, is nog veel onderzoek nodig. Het is hoog tijd om te onderzoeken wat voor teelt er mogelijk is in Nederland: "De wereld verandert veel sneller dan 30 jaar geleden. We moeten ook veel grotere stappen nemen naar de toekomst toe dan rommelen in de marge van bestaande teelten", aldus ecosysteem-ecoloog Maarten Schrama.

Zo'n ontwikkeling van een nieuwe sector gebeurt ook niet van vandaag op morgen: "Bedrijven stappen natuurlijk niet in zoiets super ongewis als een rijstsector die helemaal nog niet bestaat, dat duurt tien, vijftien jaar voordat dat ontwikkeld is." De eerste stap is daarom het vinden van een rijstsoort die in het Nederlandse klimaat floreert en een goede opbrengst geeft.

Met 15 centimeter water op het land zetten de pioniers naast rijst ook de Zuid-Afrikaanse meerval uit. Deze vis helpt bij het bestrijden van muggen en bemest tegelijkertijd de rijstplanten. Een win-win situatie. Alles lijkt volgens plan te gaan. De bloemen van de rijst gaan mooi open en de wind kan zo het stuifmeel overplaatsen naar de andere bloemen om deze zo te bevruchten. Maar een hoop regen gooit roet in het eten: "Het moet een beetje droog worden. Maar op een gegeven moment, dan is gewoon dat stuifmeel op en dan ligt al het stuifmeel in het water en dan is er geen enkel bloempje bestoven."

Ondanks de tegenslagen gaan de onderzoekers onvermoeibaar door. Dit voorjaar plantten ze maar liefst 32 verschillende rijstsoorten aan. Zal het lukken om een succesvolle oogst binnen te halen en de meerval naar de rokerij te sturen?