'Als je huisartsen de nek omdraait, heb je levensgroot probleem'

Duizenden huisartsen demonstreren vandaag op het Malieveld in Den Haag. Ze komen in actie tegen de torenhoge werkdruk, de administratieve rompslomp en de vele extra taken die zij op hun bord krijgen. Hun waarschuwing: ons beroep staat op het spel.

Zand in de motor

"Als je huisartsen de nek omdraait, heb je een levensgroot probleem", zegt Graafmans. "Niet alleen voor de patiënt, maar ook voor de zorg en de zorgkosten". Huisartsen doen namelijk 'ontzettend veel', en valt dat weg, dan komt er veel zand in de motor.

Zo ver zal het niet komen, denk ze, maar dat ligt vooral aan hun arbeidsethos. "Huisartsen zijn enorm trouw aan hun werk. Ook als er niet geluisterd wordt, hebben ze de neiging om weer door te ploegen."

Niet bezwaard voelen

Overigens moeten patiënten zich vooral niet bezwaard voelen. "Wat we niet willen is dat patiënten een drempel voelen om ons te ontzien. Mensen die zich daar bewust van zijn, zijn sowieso al zuinig op ons. Mensen die niet zijn, zijn moeilijk te veranderen. Maar ook voor hen willen we er zijn."

Mensen moeten wel nadenken: is het echt dringend, vindt Guus Jaspar, huisarts en bestuurslid van de Landelijke Huisartsen Vereniging. "Heel snel de dokter bellen geeft onnodige druk. Online is veel betrouwbare informatie te vinden. Zo kunnen mensen zien wat ze zelf kunnen doen. Bovendien stelt het vaak gerust."

Overal tekorten

Het Nivel heeft berekend hoe groot het tekort aan huisartsen zal zijn in 2028. In het ergste geval hebben dan alleen de regio Amsterdam en de regio Zuid-West-Gelderland voldoende huisartsen. De rest van Nederland zal tegen die tijd kampen met enorme tekorten, oplopend tot soms wel vijftig procent.

"Regeren is vooruit zien", zegt Jaspar in reactie daarop. "Als we in de tussentijd niets doen, is dat het eindpunt waar we terechtkomen. En dat is de reden waarom we op de trom slaan en zeggen: we moeten iets doen!" Maar probleem is groot, erkent hij ook. Hij spreekt zelfs van een ‘veelkoppig monster’.

Niet constant overvraagd worden

Er zijn nog wel wat efficiëntieslagen te maken, zegt Erik Buskens, hoogleraar gezondheidsbeleid. Partijen als ggz, ziekenhuizen, verpleeghuizen, ook met gemeentes kunnen volgens hem nog veel beter samenwerken. Zo komt niet alles op het bordje van die een enkele arts.

Dat gegeven is bovendien belangrijk om het werk aantrekkelijk te houden voor een nieuwe generatie. "Ik denk ook dat het een heel mooi beroep is. Maar jonge mensen moeten wel het perspectief hebben dat ze niet constant overvraagd worden. En dat ze in een netwerk met andere organisaties aan de slag gaan."