Boer in Oekraïne trekt mijnen met blote handen uit de grond

Aardappelplanten

“Hier waren twee koeien en kalfjes van mij”, vertelt Lilia, die samen met haar man een kleine boerderij runt. Op hun schuur is een raket gevallen. “En hier woonden we”, vult haar man Sergiej aan, wijzend op de resten van een huis. De aardappelplanten zijn al twee meter hoog, maar onbruikbaar. Ze kweekten ook aardbeien. Je ziet de kleine ruggetjes aarde nog.

Zwerfhonden

Het echtpaar heeft uitgezocht hoe ze het beste kunnen omgaan met de mijnen. Ze hebben het zo gedaan; ze zijn de paadjes alleen maar opgelopen waar de zwerfhonden ook lopen. "En toen zijn we er zelf gaan lopen met ons hondje, nu weten we dat er niks ligt. Met alles wat we hebben meegemaakt, waar zouden we nog bang voor zijn?”

Blote handen

Ook de grote landbouwproducenten kunnen sinds de oorlog door alle mijnen geen kant meer op. Uit de achterklep van boer Oleksandr Gavriljoek komt een metaaldetector. Op zijn land is geen graan meer te zien. In plaats daarvan liggen er raketten. En er staat een bordje: ‘gevaarlijke mijnen’.

“Ik heb ze met eigen handen uit het veld gehaald en hier langs de weg gelegd." Twaalf anti-tankmijnen. Een organisatie zal ze komen ophalen. “Is dat niet eng?” vraagt Michiel Driebergen aan de boer. Gavriljoek: “Het hangt er vanaf hoe de mijn is ingesteld, voor een tank of auto, dan kun je er op springen en dan zal hij niet ontploffen. Maar het punt is: je weet het niet.”

Rennen

Terug op het land van Sergiej en Lilia vindt Driebergen een hark en een hooivork. “We waren mest aan het aanbrengen. Om het gras te laten groeien voor de koeien. En toen begonnen de beschietingen. We hebben de hark en hooivork laten vallen en zijn gaan rennen.“ Ze verwachten niet dat de mijnen gauw opgeruimd zullen zijn. Lilia: “In deze regio worden nu nog explosieven en mijnen gevonden van de Tweede Wereldoorlog, kun je nagaan hoe lang het zal duren."

Verantwoordelijkheid

Waarom trekken boeren die mijnen met hun blote handen uit de grond? Oleksandr Gavriljoek heeft geen keus, vertelt Driebergen in Bureau Buitenland. Zijn bedrijf is verwoest, het dorp ook. En hij is de enige belastingbetaler in het dorp. Als het hem niet lukt om te overleven, dan gaat het hele dorp niet worden herbouwd. En Gavriljoek voelt die verantwoordelijkheid. "Die man is een beetje aan het einde van alles. Hij zei: 'tot de volgende keer, maar misschien ben ik dan wel opgeblazen. Maar ik kan m’n mensen het land niet opsturen.'"