Is strafbaarheid van seksuele straatintimidatie haalbaar? Strafrechtadvocaat heeft twijfels

Wat is respectvol flirten?

Grote steden hebben al eerder geëxperimenteerd met sisverboden in plaatselijke verordeningen. Dit bleek weinig succesvol omdat het moeilijk te handhaven is en een boete bij de rechter vaak niet standhield.

"Zolang niet helemaal duidelijk is waar de grenzen liggen, wordt het nog spannend", beaamt Leenhouwers. "Het moet volkomen duidelijk zijn welk gedrag nou wel of niet door de beugel kan; één keer klakken of twee keer? De rechter heeft al gezegd dat respectvol flirten mag, maar wat is dan niet respectvol?"

Je moet weten wie de dader is

Het betreffende wetsartikel stelt dat op indringende en seksuele manier benaderen strafbaar is. "Dat betekent zoveel als dat opmerkingen als 'wil je neuken?' of 'ben je geil?' niet tegen een meisje gezegd mogen worden", legt Leenhouwers uit.

Maar om daar vervolgens aangifte van te kunnen doen, moet je wel weten wie het tegen je geroepen heeft. Zelfs als je het voorval filmt als bewijsmateriaal, wat veel gevraagd is van een slachtoffer, weet je nog niet wie diegene is die je op straat intimideert. "Zolang het geen bekende van de politie is, kom je dan nog niet zoveel verder", aldus Leenhouwers.

Undercover BOA's

Een proef met 'undercoverboa’s' in Rotterdam, Amsterdam en Utrecht zou uitkomst kunnen bieden. Boa’s in burger worden opgeleid om intimidaties te herkennen en kunnen sissende mannen op heterdaad betrappen om zo de pakkans te vergroten. Om ze dan ook daadwerkelijk in de boeien te slaan, is er wel politie nodig. "Dat kost behoorlijk wat politiekracht, maar het zou kunnen werken", beaamt Leenhouwers. Al is ze er ook van overtuigd dat als er veel blauw op straat is, er minder seksuele straatintimidatie in die buurt plaatsvindt.

Norm stellen

Ondanks haar twijfels over de haalbaarheid, snapt Leenhouwers wel dat de overheid zich genoodzaakt voelde deze stap te zetten om seksuele straatintimidatie strafbaar te maken. Maar liefst twee op de drie vrouwen in de leeftijd van 12 tot 25 jaar wordt regelmatig lastiggevallen op straat.

Leenhouwers: "Je wilt als overheid een norm stellen omdat het niet te tolereren is dat zoveel vrouwen ‘s avonds de straat niet op durven." Het strafbaar maken hiervan is dan ook een goed idee, maar er moet meer gebeuren, vindt Leenhouwers. "Je zal een campagne moeten starten om ook het gesprek over dit gedrag op gang te brengen."

Aanpak Veilige Steden

Om te voorkomen dat het blijft bij 'symboolwetgeving', hebben nu twintig steden het 'Programma Veilige Steden' opgesteld. Dit is een gezamenlijke verklaring waarin ze vastleggen hoe ze straatintimidatie de komende jaren gaan aanpakken.

Er gaan verschillende pilots lopen waarbij de steden van elkaars resultaten leren. Zo zijn de gemeentes Rotterdam, Utrecht en Amsterdam inmiddels gestart met de proef met undercover BOA’s. In Nijmegen gaan mannen met elkaar in gesprek over de grens van hun gedrag op straat in een podcast Praten over grenzen. En in Groningen krijgen omstanders tips over wat ze kunnen doen als ze straatintimidatie zien gebeuren.