Planbureau: zonder biomassa gaan we de klimaatdoelen waarschijnlijk niet halen

We spraken er in het NOS Radio 1 Journaal over met PBL-onderzoeker Bart Strengers en Fenna Swart van de Landelijke Federatie tegen Biomassacentrales.

Tegelijk is verlies van biodiversiteit een reëel risico, stelt het Planbureau, en moet het effect op de luchtkwaliteit worden meegenomen. De studie Beschikbaarheid en toepassingsmogelijkheden van duurzame biomassa is gedaan door het Planbureau omdat het kabinet breed gedragen duurzaamheidscriteria wil opstellen, waar biomassa aan moet voldoen.

Er is in de maatschappij en in de wetenschap veel discussie over biomassa. De onderzoekers wijzen erop dat er in veel sectoren biomassa wordt gebruikt, zoals in het vervoer, de chemie, de voedingsindustrie en veevoer. Toch is de discussie het meest fel, als het gaat om de inzet van biomassa voor de opwekking van elektriciteit of warmte.

Meningen liggen ver uit elkaar

Voor het onderzoek heeft het Planbureau met 150 mensen contact gehad, uit onder meer de wetenschap, ngo's en het bedrijfsleven. Daarnaast zijn ruim 400 rapporten over biomassa bestudeerd. Het doel was om alle meningen en argumenten te kunnen toetsen aan de beschikbare kennis van dit moment. Die meningen liggen ver uit elkaar, vertelt Strengers van het Planbureau.

"Aan de ene kant ziet men risico's van biomassa, voor ecosystemen en biodiversiteit en noem maar op. Aan de andere kant ziet men het als een kans. Wat kun je ermee? Welke gebieden zijn geschikt? Welke niet?" Strengers vertelt dat milieuorganisaties er vooral op wezen dat er hele bomen in verbrandingsovens van centrales verdwijnen. Hij erkent dat dit een risico is.

"Maar of dit structureel plaatsvindt, vind ik moeilijk om te beoordelen. Voor zover ik kon zien, is dat niet zo." Wel pleit Strengers voor aanvullend onderzoek hiernaar.

Verschillende argumenten

Tegenstanders wijzen er ook op dat er miljarden euro's subsidie naar biomassa gaan. Ook zijn ze bang dat het juist alleen maar leidt tot meer CO2-uitstoot in plaats van minder en hebben mensen zorgen over hun gezondheid in de nabijheid van biomassacentrales. Daarvan komen er steeds meer in Nederland.

Voorstanders stellen dat er doorgaans resthout wordt gebruikt, omdat planken meer geld opleveren dan biomassa. Of dat het hout uit snel groeiende productiebossen komt die toch al worden uitgedund. Ook wordt het stoken ervan gezien als goeie 'back up' voor zonne- en windenergie, voor momenten dat die niet beschikbaar zijn.

Strengers denkt niet dat dit rapport alle tegenstellingen zal overbruggen. "Volledige consensus is heel erg moeilijk. Want er zijn groepen die tegen iedere vorm van biomassa zijn." Het wordt dus nog een hele opgave voor de politiek om criteria op te stellen.

'Politiek rapport'

Meteen na de verschijning van het rapport kwamen er al reacties. Zo noemt de Landelijke Federatie tegen Biomassacentrales het een "politiek rapport". Het Planbureau lijkt zich vooral "te baseren op publicaties afkomstig van wetenschappers of bedrijven die commercieel of wetenschappelijk afhankelijk zijn van biomassa voor energie".

Dat biomassa nodig zou zijn om de klimaatdoelstellingen te halen, is volgens de federatie gebaseerd op een fabel, namelijk dat biomassa klimaatneutraal zou zijn. "Ofwel de uitstoot die vrijkomt bij de verbranding wordt weer opgenomen door nieuwe bomen. Dus daarom rekenen we deze uitstoot niet mee. Op papier staat dit leuk. Maar de praktijk is anders."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.