Stijging aantal kinderen in 'stressvolle' COA-noodopvang: 'Er moet echt iets gaan veranderen'

Verheul gaat samen met jongeren uit de opvang het gesprek aan in Den Haag om de Tweede Kamer over deze omstandigheden aan de kaak te voelen. Het aantal asielzoekers neemt namelijk wel af, maar het aantal kinderen stijgt. Inmiddels zitten er namelijk zo'n zesduizend kinderen in de noodopvang, waarvan een kleine duizend in de crisisnoodopvang verblijven. "Dat is een enorme toename", aldus Verheul.

'Slecht voor hun ontwikkeling'

De opvanglocaties zijn "ad hoc" aangewezen door de gemeenten, maar zijn niet ingericht op de opvang van kinderen. Zo komen ze op fabrieksterreinen of schepen terecht, waar ze niet kunnen buitenspelen. "Het effect is dat ze lange tijd binnen zitten zonder buitenlicht. Dat doet wat met kinderen. Die energie kan er niet uit en dat is slecht voor hun ontwikkeling."

Kleinschaligheid van opvang is "heel belangrijk" voor de integratie van deze kinderen, benadrukt Verheul. Met duizend mensen op een schip wordt het namelijk wel heel ingewikkeld om in behoeften te voorzien. "Dat nemen we het COA niet kwalijk", verzekert Verheul.

Gesloten locaties

Er komen dan ook situaties voor waarbij kinderen hun zorgtraject moeten afkappen, omdat ze van opvanglocatie moeten wisselen. "Dan zitten ze zonder hulp." Er is dan ook een tekort aan "structurele, goede opvangplekken", meldt Verheul. "Er zijn heel veel locaties gesloten, dat had nooit mogen gebeuren. Daardoor is noodopvang geopend. Dat klinkt als een uitzondering, maar twee derde van de opvang is nu noodopvang."

Stressvol

Kinderen zitten soms jarenlang in die noodopvang, wat ook impact heeft op hun emotionele ontwikkeling. "Het is een fase waarin veel veranderd en ze hebben al in veel stressvolle situaties gezeten." Dat zorgt ervoor dat de kinderen angstig worden en in sommige gevallen zelf depressieve klachten ontwikkelen.

Morele kwestie

"Het erge is dat we het hebben over kinderen die uit contexten als Syrië en Afghanistan komen. Tijdens zo'n reis bouwt die stress op. Wanneer ze op een veilige plek komen, komt die stress eruit. Nu zorgen wij ervoor dat ze die stress nog tig keer moeten meemaken", zegt Verheul. Het is volgens de politiek adviseur dan ook niet alleen een "morele kwestie", maar ook een "juridische verplichting" dat Nederland de ontwikkeling van deze kinderen niet remt.

Schending kinderrechten

Verheul benadrukt dat het ook nog eens een schending is van vier kinderrechten. "Recht op privacy is heel belangrijk, een veilige plek. Ook over het recht op bescherming, een veilige omgeving om op te groeien. Evenals het recht op onderwijs en zorg." Daarom gaat Save the Children samen met kinderen uit de noodopvang verhaal halen in de Tweede Kamer.

De Tweede Kamer heeft al drie voorstellen aangenomen om iets aan deze locaties te doen. Maar Marjolein Faber, minister van Asiel en Migratie, stelt dat "het is wat het is" wat betreft de opvang. "Het is van de zotte. Het is aan Faber om niet alleen de zorg hierover te delen, maar ook aan een oplossing te werken", reageert Verheul.

Spreidingswet

Faber bezoekt de noodlocaties ook niet en is geen voorstander van de spreidingswet. "Waar is het spoedoverleg met gemeenten om deze zesduizend kinderen uit deze situatie te halen?" vraagt Verheul zich af. "Het zijn er zesduizend te veel. Maar als je het spreidt, heb je het over 500 kinderen per provincie."