Wat gebeurt er achter de muren van de Penitentiaire Inrichting in Zwolle?

Ernstige problematiek

In de PI in Zwolle zitten zo'n 350 gedetineerden, waaronder 146 patiënten. De PI Zwolle is één van de vier gevangenissen in Nederland waar mensen met psychische aandoeningen worden opgevangen en behandeld. "Het zijn mensen die veel zorg nodig hebben, wat niet in een gewone gevangenis kan. Het gaat vaak om ernstige problematiek", vertelt Walraven. "Dat kunnen bijvoorbeeld psychoses zijn of persoonlijkheidsproblematiek."

Gemixt

In deze PI zitten zowel mannen als vrouwen. "En wat heel bijzonder is, is dat we ook gemengde afdelingen hebben. Op onze psychiatrische afdeling worden mannen en vrouwen gemixt. Je ziet dat het voor de sfeer heel veel goeds doet. Mannen en vrouwen worden allebei rustiger, socialer en gaan elkaar meer helpen."

Hotel

Een van de opvattingen die Walraven vaak voorbij hoort komen is dat de gevangenis net een hotel is. "Heel veel dagen gaat om kwart voor 5 's middags de deur dicht. En die gaat om half 8 de volgende ochtend pas weer open. En dan zit je op een kamer van 2 bij 5." Op die kamer zijn een wc, douche, bed en klein bureau aanwezig. "Je autonomie is volledig weg. En je mist alles en iedereen. Mensen hebben geen idee hoe dat is."

'Je wordt geleefd'

Een gedetineerde die al vijf jaar in de PI Zwolle zit, herkent dat. "Je wordt geleefd", zegt hij. "Zij bepalen wanneer de deur open of dicht gaat. Alles wordt bepaald. Ik heb nu wel een ritme, en gelukkig helpt sport me heel veel. Net zoals cursussen, en geestelijke verzorging. Dat helpt je wel om er doorheen te komen", vertelt hij.

'Tuchten'

"Maar wanneer je binnen bent, verlang je toch vaker naar buiten", zegt hij. "Ik mis m'n lieve moeder. Ik mis m'n broer. Er is veel gemis en dat komt wel hard aan. Dat noemen ze 'tuchten' in de gevangenis. Dat woord heb ik hier geleerd. Het is echt een bajeswoord, en betekent heimwee."

Goed behandelen

Directeur Walraven vindt het belangrijk dat gedetineerden goed behandeld worden. "Mensen zeggen tegen mij: 'Jullie moeten ze wel goed straffen, hè'. Maar volgens mij hoeven we dat helemaal niet. Dat heeft de rechter al gedaan", zegt Walraven.

"Stel je woont ergens en er komt iemand die gedetineerd is geweest in de buurt wonen. Wil je dan dat diegene iets geleerd heeft in de gevangenis, dat hij met werk en opleidingen bezig is geweest, en aan zichzelf heef gewerkt? Of wil je iemand die de hele tijd naar is behandeld en er eigenlijk slechter uitkomt?"