'Jouw nummer stond in een dealtelefoon', sms't de politie naar drugsgebruikers

"Ons onderzoek is al een hele tijd geleden gaan rollen", vertelt Jop Heinen van Politie Oost-Nederland. "We kregen een aantal anonieme meldingen binnen. November vorig jaar hebben we invallen gedaan op een aantal locaties en hebben we verdachten aangehouden."

Daarbij nam de politie verschillende soorten drugs in beslag, zoals tweehonderd liter GHB, zestig kilo amfetamine-pasta, 1,5 kilo XTC en ruim een kilo cocaïne. Maar naast deze drugs was er nog een vangst: mobieltjes van de verdachten. "Telefoons waarin we heel veel berichtenverkeer zagen tussen dealers en afnemers."

Via alle appjes op deze telefoons kregen de rechercheurs een beeld van de klantenkring van de drugsdealers. Soms waren dat incidentele bestellingen, maar er zaten ook veel vaste gebruikers bij, legt Heinen uit. "Mensen die echt in nood waren, en ook aangaven dat ze ziek waren en snel iets moesten hebben. Mensen die onderhandelden over de prijs omdat ze op de kinderbijslag zaten te wachten."

Controle verliezen

"Ik denk dat je daarmee ziet wat de kern van verslaving is: dat mensen de grip verliezen", vult psychiater en hoogleraar Verslaving Arnt Schellekens aan. "Mensen verliezen langzaamaan de controle over hun gebruik en hun gedrag. Er gaat vaak enorm veel leed schuil achter zo'n verslavingsprobleem. Niemand kiest ervoor om daarin terecht te komen."

In Nederland kampen zo'n 700.000 mensen met verslaving. Er zijn speciale zorgtrajecten voor hen, maar lang niet iedereen weet die te vinden. "De Nederlandse verslavingszorg is goed georganiseerd, die hoort bij de betere in Europa of misschien wel wereldwijd, alleen komt maar 10 tot 20 procent terecht in de zorg."

Deze 'behandelingskloof' kent meerdere oorzaken, legt Schellekens uit. "Soms vanuit de mensen zelf: ze willen wel controle over hun gebruik, maar vinden de stap naar verslavingszorg lastig; schaamte en schuldgevoelens kunnen in de weg staan. En soms zit er ook een vertraging in de aanbodkant, omdat er lange wachtlijsten zijn."

Schrijnende verhalen

Juist die stap naar behandeling wil de politie in Nijmegen kleiner maken met de sms-bom, zegt Heinen. "We kwamen zoveel schrijnende verhalen in die telefoons tegen, daar wilden we een stap mee zetten. We hebben als politie de taak opsporen, maar we hebben ook een taak in de hulpverlening."

In samenwerking met de gemeente Nijmegen en met instanties in de verslavingszorg maakte de politie een website waar de sms'jes naar verwijzen: stoppenmetdrugs024.nl, met onder meer verhalen van ervaringsdeskundigen die van hun verslaving af zijn gekomen.

Behandelkloof

De eerste resultaten heeft Heinen al binnen. "Vanuit die sms klikt 10 procent van de ontvangers door naar de website voor meer informatie." Een deel daarvan klikt ook verder naar de hulpinstantie in de regio en zes mensen hebben direct vanaf de website gebeld voor hulp.

"Elke actie om de behandelkloof kleiner te maken moet je toejuichen", vindt hoogleraar Schellekens. "Stel dat 10 procent van die 3500 sms'jes leidt tot mensen die in zorg komen, dan heb je al heel veel winst."