Eerste rookvrije tbs-kliniek van Nederland: 'Hardnekkige verslaving, geen grondrecht'

"We hebben een zorgplicht voor onze medewerkers en patiënten. Het gaat om gezondheid en brandveiligheid. Roken is een hardnekkige verslaving, maar geen grondrecht", zegt Van Bruggen.

Van de bijna 300 tbs'ers in de Mesdagkliniek rookt driekwart. Het verbod leidt dan ook tot de nodige weerstand. Twee patiënten vochten het aan bij de beklagcommissie en kregen aanvankelijk gelijk. De commissie noemde het verbod: "een ernstige inbreuk op de persoonlijke levenssfeer en het zelfbeschikkingsrecht." Maar de RSJ kwam uiteindelijk tot een ander oordeel. De ene verslaving kan een andere weer uitlokken.

Veel weerstand onder patiënten

Van Bruggen snapt de weerstand, maar benadrukt dat de kliniek patiënten helpt bij het stoppen. "We pakken dit zorgvuldig aan. Roken is een zware verslaving, en stoppen kost tijd. Daarom krijgen patiënten een behandelplan op maat, met hulp van psychologen, psychiaters en sociotherapeuten."

Het rookverbod geldt overal in de kliniek, maar ook tijdens begeleid verlof. "Bij begeleid verlof, of dat nu een uurtje of een dagdeel is, gaat altijd een sociotherapeut of bewaker mee. Zij zien erop toe dat er niet wordt gerookt", legt Van Bruggen uit.

Hoe wordt het verbod gehandhaafd?

Sigaretten en shag worden niet meer verkocht of verstrekt in de kliniek. Of pakjes die patiënten nog hebben in beslag worden genomen, is nog onduidelijk.

Van buitenaf klinkt soms de reactie: Gun deze mensen toch hun sigaret, ze zitten al in een moeilijke situatie. Van Bruggen begrijpt die gedachte, maar wijst erop dat het beleid in lijn is met hoe rookvrij Nederland zich ontwikkelt. "Het gaat uiteindelijk om hun gezondheid en die van onze medewerkers. Dit is geen makkelijke verandering, maar wel een noodzakelijke."