Alcoholpromillage in het verkeer naar nul? 'Het gaat om de pakkans'

De NOS berichtte over een zorgwekkende toename van het aantal verkeersdoden door alcoholgebruik. Moeten we een harde grens trekken en het toegestane promillage voor de duidelijkheid terugbrengen naar nul? Voormalig Landelijk Verkeersofficier Koos Spee is er niet op tegen, maar wil vooral betere handhaving. "Het gaat om de subjectieve pakkans. Iemand moet het idee krijgen: als ik instap heb ik de kans gepakt te worden."

Het aantal verkeersdoden is meer dan verdubbeld, van 13 in 2016 naar 36 in 2018. Ook dit jaar vielen er al 29 verkeersdoden ten gevolge van alcoholgebruik. Onder andere Veilig Verkeer Nederland is voor het terugbrengen van het toegestane alcoholpromillage van 0,5 naar de absolute nullijn. "De gedragsnorm is al twintig jaar nul, we zijn eraan toe de wettelijke norm naar dezelfde nullijn te brengen."

Subjectieve pakkans

"Dat is een beetje het probleem onder tafel schoffelen", vindt Spee. Hij is een voorstander om het promillage terug te brengen naar 0,2 zoals nu al het geval is voor beginnend bestuurders. Echter, zit het probleem van alcoholmisbruik achter het stuur hem in de handhaving en het gevoel om gepakt te kunnen worden.

Volgens Spee moet de politie toch meer inzetten op fuiken, zelfs al waarschuwen mensen elkaar via verschillende media voor de locatie van de controle. "Als de politie een fuik neerzet, gaat iedereen appen, wat een preventieve werking kan hebben. Na drie kwartier is de locatie bekend, verplaatst de politie de pionnen en appt iedereen weer verder. Zo zorg je het beste voor een subjectieve pakkans", zegt Spee. Doordat er gecommuniceerd wordt over de controle, zouden mensen zich bewuster worden van de controles en meer het gevoel hebben daadwerkelijk gepakt te worden als ze drinken voordat ze rijden.

Liever gerichte controles

Zo eenvoudig ligt dat niet, volgens Egbert-Jan Hasselt van de nationale positie. "Die drie kwartier waar Spee het over heeft, is slechts tien minuten. Dan is het bij mensen bekend." De boel oppakken en verplaatsen gaat niet zo snel, ook vanwege toenemend drugsgebruik achter het stuur.

Waar bij een alcoholcontrole iemand snel gecheckt en beboet kan worden met een blaastest, moet voor een drugscontrole iemand mee naar het bureau wat extra tijd in beslag neemt. "Dan staat een stuk van de fuikcontrole onbemenst." Daarom zet de politie liever in op gerichte controles en niet op fuiken.

Makkelijk rijden met alcohol

Alcoholpromillage omlaag of niet? Het feit blijft dat mensen nu met een drankje op achter het stuur kruipen. Waarom doen we dat toch? Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen: "Mensen denken dat ze makkelijk kunnen rijden met alcohol op. Of zelfs nog beter. Dat geeft te denken over het rijgedrag als ze nuchter zijn."

Hij wijt ons gedrag aan drie oorzaken: de pakkans die gevoelsmatig laag is, de groepsdruk onder jongeren én de kennis over alcohol in het verkeer. "Restalcohol is een probleem. 's Avonds regelen mensen nog wel iets anders, maar 's ochtends stappen ze in de auto naar werk en dan zit dat lichaam nog tjokvol alcohol."