'Stop met houdbaarheidsdatum op lang houdbare producten'

"Veel verspilling komt omdat mensen de houdbaarheidsdata niet begrijpen", merkt Zeegers. Zo is er een belangrijk verschil tussen 'te gebruiken tot'-datum (tgt) en de 'tenminste houdbaar tot'-datum (tht). 'Te gebruiken tot'- staat op bijvoorbeeld vlees en vis staat moet wél blijven, vindt Zeegers, want dat is een veiligheidsindicatie. Als je een vers product daarna eet, vormt het een risico voor je gezondheid.

'Tht' is te vinden op houdbare producten zoals chips, pasta of rijst. Dat is slechts een kwaliteitsgarantie, legt Zeegers uit. "De producent zegt daarmee: tot die datum zijn mijn chips precies op smaak zoals ze horen te zijn. Maar als die over de datum zijn, is het niet meteen een gevaar voor de gezondheid, het is een smaakindicatie." Ze denkt dat afschaffing van die aanduiding tot minder verspilling zal leiden.

Onderzoeker Toine Timmermans van de Wageningen Universiteit is echter niet voor afschaffing van de tht-datum. "Als je die verwijdert hebben consumenten geen handvaten meer om te weten wanneer ze iets niet meer kunnen eten," merkte Timmermans, die tevens directeur is van de Stichting Samen Tegen Voedselverspilling. "Zonder zo’n handvat gooien sommige mensen producten juist sneller weg, blijkt uit onderzoek." Timmermans vindt dat er wel veel meer duidelijkheid moet komen over de verschillende houdbaarheidsdata. Bij de tht-datum kun je gewoon je neus gebruiken, maar dat weten veel mensen niet.

Ladder van Moerman

Zeegers denkt dat de overheid supermarkten en andere bedrijven veel meer moet sturen op het gebied van voedselverspilling. Ze zouden bijvoorbeeld gestraft of beloond kunnen worden. "Dit gebeurt nu allebei niet", zegt ze.

Een manier waarop dat zou kunnen is via de ladder van Moerman (zie afbeelding hieronder). Dit is een soort omgekeerde piramide waarop verschillende manieren van omgang met voedsel omgaan: bovenaan staat simpelweg het voorkomen van verspillen van voedsel, onderaan staat het storten van eten. "Als overheid moet je bedrijven belonen als ze hoger in de ladder zitten. Op dit moment is het voordeliger om voedsel te laten vergisten dan om het te doneren aan de voedselbank."

Volgens de Stichting Samen tegen voedselverspilling worden er zouden er wekelijks ruim 23 miljoen maaltijden worden bespaard als er helemaal geen voedsel zou worden verspild. Hoeveel voedsel er in Nederland exact de prullenbak in gaat is moeilijk te becijferen, maar volgens de Wereldvoedselorganisatie van de VN wordt er wereldwijd ongeveer een derde van het voedsel weggegooid.