Excuses 19 december gaan over heel veel meer dan spijt over het verleden

Meer dan sorry

In 2013 betuigde het Nederlandse kabinet al diepe spijt maar volgens de Curaçaose student Zion Piggott is dat toch anders dan excuses, die volgens hem op 1 juli aangeboden moeten worden, de dag dat de slavernij (in 1863) werd afgeschaft. "Een excuus is een erkenning van wat er fout is gegaan en het zorgt voor herstel van de relatie". Bij een excuus hoort volgens Piggott dan ook een plan waarmee je kan voorkomen dat het ooit weer gebeurt, oftewel de herstelagenda. Ook hier is veel om te doen.

Piggott vindt een fonds waarmee projecten betaald worden die meer bewustwording van het slavernijverleden teweegbrengen in Nederland een goed plan. Maar hij vraagt zich af waarom dit fonds zich zou beperken tot Nederland. "Het is voor Curaçaoënaars in hun zoektocht naar hun identiteit heel belangrijk meer bewustzijn te krijgen over het eigen verleden. Waarom zou je daar niet ook een fonds opzetten voor projecten die het bewustzijn bevorderen," vraagt Piggott zich af.

Zwijgcultuur

Wat opvalt is dat we tot op heden vooral de Surinaamse organisaties horen die op de trommel slaan. Van de Caribische landen en eilanden horen we relatief weinig. Volgens de Caribische jongeren heeft dat te maken met de oudere generatie die gewend is om in een zwijgcultuur te leven. "Er werd wel gesproken over het verleden, maar alleen zolang het leuk was. De pijnlijke kanten werden liever verzwegen. Onder jongeren zie je, onder invloed van Black Lives Matter, een hernieuwd bewustzijn over het slavernijverleden ontstaan", vertellen de verschillende jongeren uit Curaçao, Bonaire en Aruba die deze week bij 5 Dagen aan het woord zijn.

Geschiedenis

Piggott vertelt dat hij in de geschiedenisboeken veel over Nederland en de wereld vond, maar weinig over zijn eigen roots. Zijn zoektocht bracht hem bij het Nationaal Archief waar hij nu ook rondleidingen verzorgt. Daar kwam hij verhalen tegen die hij miste in de schoolboeken in zijn middelbareschooltijd.

"Er werd in de boeken gesproken over slavernij als een abstract geheel, maar niet over de vele gebeurtenissen die de tot slaaf gemaakten hebben moeten doorstaan, terwijl het toch onze voorouders zijn", vertelt Piggott. "Iemand als Tula werd neergezet als een bloeddorstig rebel die alle blanken wilde vermoorden, terwijl ik in het archief leerde over zijn strijd tegen onrecht". Piggott vindt het de hoogste tijd dat de geschiedenisboeken op de eilanden herschreven worden naar de moderne didactische normen. Hij heeft met zijn blog Curasolenjo al een voorzet gedaan en post regelmatig correcties op verhalen die hij tegenkomt in de archieven.

Zelfhaat

Volgens Zion Piggott leidt een gebrek aan identiteit tot zelfhaat. Hij ondervond dat zelf toen de katholieke school van alle leerlingen eisten dat Afro haar niet langer dan 1 cm mocht zijn. "Dat gaf mij het gevoel dat het haar dat bij mij hoorde eigenlijk niet goed was," vertelt hij. Nadat hij ontdekte dat ten tijde van de slavernij het Christelijke geloof vooral diende om de tot slaaf gemaakten hun identiteit af te nemen, heeft hij het geloof afgezworen.

Piggott herkent dankzij zijn kennis over de geschiedenis van Curaçao, de koloniale structuren van weleer. "Ooit waren er de 'bomba's', de lokalen die werden aangesteld om de tot slaaf gemaakten te onderdrukken. Je ziet die oude plantage verhoudingen nog steeds in de Curaçaose samenleving. Een zwarte elite die de lokale bevolking onder de duim houdt. Het is belangrijk dat we ons bewust worden waar dit vandaan komt, want dat geeft de mogelijkheid om het te veranderen."