'Heffing crisisbelasting leidt tot willekeur'

Supermarkten, energiebedrijven, pakketbezorgers: ze profiteren allemaal op hun eigen manier van de moeilijke tijden. Of het nou gaat om corona of om de energiecrisis - er wordt geld aan verdiend. Vandaag wordt in het Kamerdebat over de voorjaarsnota gediscussieerd of die bedrijven daarom een hogere aanslag van de fiscus moeten krijgen.

Verdriedubbeld

FNV-bestuurder Petra Bolster vindt zo’n extra belasting een heel goed idee. Ze noemt als voorbeeld Shell. "Daar kun je zien dat de winst verdriedubbeld is, als gevolg van de oliecrisis." Ook ze op supermarktconcern Ahold, "dat echt enorme winsten maakte in de coronacrisis vanwege de lockdowns."

Naast een aparte coronaheffing pleit Bolster ook voor een verhoging van de winstbelasting voor bedrijven. "De afgelopen jaren is de winstbelasting gedaald naar 25 procent." De FNV wil terug naar een eerder tarief van 35 procent.

Gevaar voor willekeur

Nic Vrieselaar, econoom bij de Rabobank, snapt het sentiment dat er leeft over de oliebedrijven, die nu veel winst maken. Maar hij benoemt ook dat deze bedrijven in 2020, tijdens de eerste coronacrisis, tientallen miljarden verlies maakte.

Vrieselaar stelt dat Nederland momenteel "een beetje bij elkaar hangt van crises". Hij vreest dan ook voor een soort willekeur die kan ontstaan als je extra belasting wil heffen op mensen en bedrijven die profiteren van de energiecrisis.

'Ook crisisheffing voor zzp'ers in het onderwijs'

"We zouden ook een soort crisisheffing moeten introduceren aan bedrijven die zonnepanelen op daken installeren of aardwarmtepompen plaatsen." Daarnaast noemt de econoom als voorbeeld het tekort in het onderwijs. "Zzp'ers profiteren daar enorm van. Dan zouden we hen ook een soort crisisheffing moeten opleggen."

Vrieselaar wil die willekeur liever voorkomen. "Als je zegt 'we hebben het idee dat bedrijven te veel winst behalen' doe dan iets met de winstbelasting, met de vennootschapsbelasting." Om het zowel effectief en eerlijk naar de ondernemer toe te houden suggereert Vrieselaar een progressief schijvenstelsel "zoals we dat kennen in de inkomstenbelasting."

'Gelijktrekken winstbelasting en inkomstenbelasting'

Ook Lilian Marijnissen van de SP is voor een verhoging van de winstbelasting. Zij vindt dat er "in onze kapitalistische economie een steeds kleiner deel gaat naar de werkende mensen, terwijl de aandeelhouders steeds rijker worden. Het is het echt niet meer dan eerlijk dat die grote bedrijven hun eerlijke deel gaan betalen."

De SP-leider vindt het "heel scheef dat je in Nederland al minimaal 37 procent belasting over je werk betaalt", terwijl de belasting van grote bedrijven over hun winsten "veel lager" is. "Ik zou zeggen trek dat gelijk. Dat levert al miljarden op. En die miljarden zou je nu kunnen steken in direct lagere kosten voor mensen."

'Extra belasting bij miljoenenwinst'

Marijnissen vindt daarbij dat je boven bijvoorbeeld één miljoen euro winst nóg meer belasting moet betalen. "Omdat het ook heel goed gaat met die bedrijven." Zij waarschuwt dat de inkomens nauwelijks stijgen terwijl de prijzen door het dak gaan.

"Je wil juist dat mensen meer te besteden hebben. Maar doordat de winsten zo worden opgedreven en zo bizar hoog zijn, jaagt je de inflatie alleen maar aan." Hierdoor gaan volgens de prijzen aan de kassa voor gewone mensen alleen maar omhoog.