Zwemt Gers Pardoel in het geld?

De toorn van Gers en zijn collega-artiesten richt zich op sites die onder de wet als ‘doorgeefluik’ worden gezien. Dat wil dus zeggen dat een filmpje op Youtube of Facebook waar geen reclames bij staan, geen geld opleveren voor de artiest. Dat kan een eigen Youtube-clipje zijn, maar kan ook een clipje zijn waar de muziek van de artiest onder is gemonteerd. Denk hierbij ook in dat van de pakweg 100 filmpjes op YouTube waar muziek van een artiest in is gebruikt, er slechts 2 van hem of haar zelf zijn en dus geld in het laatje brengen.

De misgelopen inkomsten zijn geen klein bier, want het gaat volgens Buma Stemra om zo’n 5 miljard euro aan directe advertentie inkomsten. Buma baseert zich daarbij op onderzoek van een Duits onderzoeksbureau.

Voordat we het over de euro’s gaan hebben is het belangrijk om te vermelden dat er geen minimumloon voor artiesten is: vanzelfsprekend hangt de hoogte van hun inkomsten samen met kwaliteit of naamsbekendheid. Die twee moet je ook niet per se altijd hand in hand laten gaan – het is bijvoorbeeld erg goed mogelijk dat Roy Donders in zijn hoogtijdagen meer geld binnenharkte dan die ene hippe singer/songwriter die op dat moment doorbrak.

CD's

De eerste voor de hand liggende wijze om geld binnen te halen is met cd-verkoop. Buma Stemra heeft op haar site een aantal voorbeeld inkomsten neergezet. Een CD van 17 euro, met 13 tracks daarop, kan een muzikant na aftrek van een aantal kostenposten 68 euro per nummer opleveren.

De inkomsten uit CD’s loopt echter al jarenlang terug en in 2015 was het al zover dat de verdiensten uit streamingdiensten en downloads de cd-verkoop ingehaald hadden. Het zijn vooral de grote namen die blijven verkopen. Niet voor niets werd er op het moment dat Adele besloot haar nieuwe muziek niet via Spotify te verspreiden door menig muziekvolger geroepen 'ja, maar zij kan zich dat permitteren...'

Online muziekdiensten

Die muziekdiensten dan. Die werken op basis van louter abonnementen (Apple Music, Tidal), louter advertenties (YouTube), of een mix van beide. Spotify valt onder de laatste categorie. Die muziekdienst heeft een model online gezet waarmee de artiest zelf zijn of haar royalty-inkomsten kan berekenen:

Grote rekenmeesters hebben op basis van deze som geconcludeerd dat 1 online afspeelbeurt ergens tussen de 0,005 eurocent en de 0,009 eurocent oplevert. Daarvan gaat niet alles naar de artiest, aangezien er nog flink wat rechten bij andere partijen in handen zijn. Zanger James Blunt maakte zich daar vorig jaar bijvoorbeeld druk om.

Muziekdienst Tidal stelt dat het ten opzichte van Spotify 5 keer zoveel uitkeert aan muzikanten. Of die dat geld ook daadwerkelijk krijgen valt echter niet met zekerheid te zeggen.

Airplay

Voor Nederlandse artiesten is uitgezonden worden op de vaderlandse radio ook een belangrijke inkomstenbron. Ook dit is door Buma Stemra in een voorbeeld becijferd. Stel, een nummer van drie minuten krijgt ‘airplay’ op NPO Radio 1, dan levert dat de artiest een kleine 60 euro op. Zou datzelfde nummer even lang gedraaid worden op een commerciële zender als RTL 4, dan kan dat oplopen tot het dubbele.

Live

Tot slot de live-optredens. Vorig jaar zocht het Parool uit wat een bekende Nederlander kost waarbij de cijfers er niet om lijken te liegen. Jan Smit moet voor een half uurtje spelen bijvoorbeeld om en nabij de 14.000 euro kosten, een mindere god als Roy Donders kost richting de 5000 euro. Gers Pardoel kost ongeveer 8000 euro. Dat zijn bovendien de ‘live on tape’ kosten: wil je er een volledige support act bij dan kost dat, uiteraard, meer geld.

Toch moet er moet er roet in het eten van dat idyllische plaatje gegooid worden, want dat geld verdwijnt niet rechtstreeks in de zakken van de artiesten. Het gage moet nog verdeeld worden onder verschillende rechtenhouders (van managers, tot co-auteurs of andere artiesten) en de artiest zelf zal in een ideaal scenario maar een klein deel van die gage mogen houden. Popdocent Alexander Beets stelde gister zelfs dat een zanger of zangeres met een optreden in een poppodium tussen de 50 en de 75 euro ophaalt.

Zwemt Gers Pardoel dus in het geld? Ten tijde van zijn grote doorbraak had hij niet heel veel te klagen. Maar nu zijn muziek minder vaak voorbij komt op radio en tv en zijn agenda niet meer vol staat met grote optredens, is het volstrekt logisch dat hij zich afvraagt waarom hij geen geld ziet voor de duizenden YouTube-videos die met zijn muziek buiten hem om online zijn gezet.

Bij ‘Dit Is De Dag’ werd dinsdag over deze kwestie gesproken door popdocent Alexander Beets en muzikante Rita Zipora, die over dit onderwerp haar afstudeeronderzoek schrijft. Terugluisteren kan hier: