Scholen zijn motivatiearme cijferfabrieken: ‘Dat kan en moet anders’

'Is het voor een cijfer meneer?' is de vraag die Visser het meest kreeg tijdens zijn zeven jaar als docent op de middelbare school. "In het huidige systeem van zo’n 102 cijfers per jaar, gaan leerlingen pas aan de slag als ze weten dat ze een cijfer krijgen voor een opdracht of toets", merkte hij. "Iedere vorm van intrinsieke motivatie mist daar."

Hoe dan wel?

Maar het kan ook anders, want als je het cijfer weghaalt gaat iemand zelf nadenken over wáárom ze dan iets willen leren. Dan komt het uiteindelijke leren voort uit eigen interesse of plezier. Het profielwerkstuk is een duidelijk voorbeeld daarvan. Daarbij mogen leerlingen zelf kiezen waar ze onderzoek naar doen. "Dat is veel motiverender. Veel leerlingen die ik lesgaf staken er dan uit enthousiasme veel tijd in", vertelt Visser.

Het boek is echter geen pleidooi om cijfers volledig af te schaffen. "Maar het kan stukken minder dan 102 cijfers per jaar. Je ziet vaak dat het averechts werkt. Bijvoorbeeld wanneer een leerling wel talig is en toch veel tijd besteedt aan het vijfje voor wiskunde opkrikken. En dat terwijl ze al lang weten iets met talen te willen doen in de toekomst."