Jonge kinderen eenvoudig geconfronteerd met gewelddadige reclames in kinderapps

Als ouder doe je er alles aan om er voor te zorgen dat je kind veilig online kan surfen. Zo ook Sander die zijn zevenjarige dochter op een iPad spelletjes laat spelen. Op de iPad is een leeftijdsbeperking ingeschakeld zodat zijn dochter van zeven geen spelletjes voor oudere kinderen kan zien in de App Store. Ook kunnen er geen gewelddadige apps gedownload worden. Dergelijke filters werken op die manier prima, maar niet voor reclames in apps voor jonge kinderen. Lees hier tips voor filters om je kind veilig online te laten surfen.

Neergeknuppelde varkens

De reclames die de dochter van Sander te zien krijgt zijn voor spelletjes voor kinderen van twaalf jaar en ouder. Het spel 'Snake VS Block' van ontwikkelaar Voodoo is voor kinderen van vier jaar en ouder, maar laat reclames zien waarin varkens worden neergeknuppeld en mensen worden neergeschoten. Sander is op zich tevreden over het feit dat je leeftijdsbeperkingen kan instellen op een iPad, maar niet over het gemak waarmee kinderen via een achterdeur schokkende reclames te zien kunnen krijgen. "Ik dacht dat ik dingen geregeld had om te voorkomen dat ze aan schadelijke content wordt blootgesteld. Via de achterdeur krijgt ze toch zaken te zien."

Apple wijst verantwoordelijkheid af

Wie klaagt bij Apple over gewelddadige reclames in kinderapps wordt doorverwezen naar de ontwikkelaar van de app. Zo zegt Apple tegen Sander dat je "spijtig genoeg via de beperkingen niet kan sturen welke reclames er in games gezien worden." Apple vervolgt dat zij daar "spijtig genoeg geen macht over hebben". Apple verwijst Sander naar de appontwikkelaar.

Probleem met de screening

Sander is van mening dat als een game geschikt is voor kinderen van vier jaar en ouder, de reclames dat ook zijn. "Dat is niet zo. De leeftijdsbeperking geldt alleen voor de game en niet voor de reclamecontent. Dat is best schokkend!" Als ontwikkelaars nieuwe apps in de App Store willen hebben worden die eerst door Apple gekeurd. Klaarblijkelijk kijkt Apple alleen naar de content van de app en niet naar de reclame die daarin voorkomt.

'We kunnen geen reclames blokkeren'

Ontwikkelaars hebben kennelijk vrij spel bij Apple, want als Radar belt met de klantenservice van Apple krijgt het te horen dat Apple geen reclames kan blokkeren die in apps voorkomen. "De ontwikkelaar krijgt er geld voor als er reclames voor een andere partij in de app worden gezet", zo vertelt een medewerker van de klantenservice. "Ik snap niet dat ze dat soort reclame maken in dat soort spelletjes."

Radar heeft meerdere keren contact gezocht met de persvoorlichting van Apple, maar het elektronicabedrijf heeft nooit gereageerd.

Reclame Code Commissie: Mag geen morele en fysieke schade toebrengen

Wie in apps voor kinderen reclame wil maken moet zich houden aan de Kinder- en Jeugdreclamecode (KJC) van de Reclame Code Commissie. Die ziet er op toe dat reclames in spelletjes niet in strijd zijn met goede smaak en fatsoen. Fiona Vening van Stichting Reclame Code zegt in de uitzending van Radar dat als je reclame maakt in spelletjes, dat die heel duidelijk herkenbaar moet zijn voor kinderen als reclame en dat de inhoud van die reclame, de kinderen geen morele en fysieke schade mag toebrengen.

In een soortgelijke zaak uit 2015 bleek het te gaan om reclames in de kinderspelletjes Ruzzle en ScoreHero. Daarin waren animaties te zien waarin op bloedige wijze na schietpartijen personages uit elkaar spatten. Het ging om een reclame voor het spel The Walking Dead Road to Survival. "In die zaak heeft de voorzitter geoordeeld dat het extreem gewelddadige karakter van het reclamefilmpje echt evident niet geschikt was voor minderjarig publiek dat ermee werd bereikt." De ontwikkelaar heeft maatregelen genomen naar aanleiding van die uitspraak om te voorkomen dat dit weer zou gebeuren.

Gevolgen zijn groot voor kinderen

Peter Nikken is bijzonder hoogleraar Mediaopvoeding aan de Erasmus Universiteit en lector Jeugd en Media bij hogeschool Windesheim in Zwolle en specialist Jeugd, media en opvoeding bij het Nederlands Jeugdinstituut (NJI). De gevolgen voor kinderen die aan gewelddadige content worden blootgesteld blijken groot te zijn. "De geweldsbeelden kunnen tot angsteffecten en schrikreacties leiden. Kinderen kunnen niet goed overzien wat het inhoudt en kunnen er van gaan huilen, slecht inslapen, nachtmerries en bedplassen." Nikken zegt dat kinderen bij het op jonge leeftijd zien van geweldsbeelden dergelijk gedrag normaal gaan vinden en agressief gedrag gaan vertonen. "Veel kinderen hebben niet door wat er aan de hand is."

Wat moet je als ouder doen?

Als je merkt dat kinderen er last van hebben moet je er met ze over praten, aldus Nikken. "Leg uit dat het niet bij het spelletje hoort. Doe er niet te paniekerig over. Het is niet de schuld van de kinderen." Nikken adviseert ouders om hun kinderen daarin te begeleiden.

Wildwestgeheel

Als we televisie of een dvd kijken hebben we een Kijkwijzer. Mensen in die industrie vinden dat ook belangrijk, zegt hoogleraar Mediaopvoeding Nikken. "Als het gaat om apps is het eigenlijk nog een wildwestgeheel. Er zitten vaak commerciële redenen achter. Vaak om geldelijk gewin wordt dit (reclames en apps red.) met elkaar gecombineerd. Er wordt niet nagedacht wie de spelers van de spelletjes zijn." Nikken noemt het 'afschuiven' dat Apple met de vinger wijst naar de appontwikkelaars. "Ze schuiven het allemaal naar elkaar toe in dit soort gevallen. Niemand die zijn verantwoordelijkheid neemt."

De Reclame Code Commissie roept bezorgde ouders op om een klacht in te dienen als ze zien dat er een reclamefilmpje wordt getoond dat volgens hen niet geschikt is voor kinderen.

Reageren?

Dat kan onder dit artikel op de website van Radar of plaats een reactie op de Facebookpagina van Radar. Dit artikel en meer consumentennieuws in je mailbox? Meld je dan aan voor de gratis nieuwsbrief van Radar.