Wel een generaal pardon maar geen recht op Nederlanderschap: tienduizend mensen vallen tussen wal en schip

Dertien jaar na een generaal pardon voor tienduizenden mensen, is het veel van hen nog steeds niet gelukt om officieel Nederlander te worden. Ruim tienduizend mensen die wel onder het pardon vielen en een verblijfsvergunning kregen, lopen vast op het papierwerk dat vereist is voor het Nederlanderschap. Vera Kidjan van Everaert advocaten vertegenwoordigt zo’n vijfhonderd mensen uit deze groep. Ze legt in het NOS Radio 1 Journaal uit wat het probleem is: ''Ze moeten om Nederlander te worden onder meer een buitenlands paspoort en een geboorteakte laten zien en dat is lastig tot onmogelijk om te krijgen.''

Volgens Kidjan is het aanvragen van die documenten niet zonder risico’s. ''Ze zijn vaak zonder papieren het land binnengekomen en zouden hiervoor contact op moeten nemen met de ambassade. Veel mensen durven dat niet uit angst om te worden opgepakt. En als het wel mogelijk is om contact op te nemen met het ambassadepersoneel, dan wordt vaak gezegd dat die papieren niet geleverd kunnen worden en dat de aanvrager hiervoor terug moet naar het land van herkomst, terwijl dat onveilig voor ze is.''

Derderangs burger

De mensen die tussen wal en schip vallen, hebben wel een verblijfsvergunning, maar hebben ongelijke rechten volgens Kidjan. ''Ze mogen niet stemmen en kunnen dus geen politieke invloed uitoefenen. Het is moeilijk om te reizen naar het buitenland, want daarvoor is een visum nodig. Zij mogen dus ook niet, zoals andere Nederlanders, vrij werken en studeren binnen de EU. Ook mogen ze bepaalde beroepen niet uitvoeren en het afsluiten van een lening of hypotheek is moeilijk.''

Een van de cliënten van Kidjan is Christy Bedika, geboren in 1998 in Baarn. Zijn ouders zijn naar Nederland gevlucht vanuit Angola en kregen een verblijfsvergunning dankzij de pardonregeling. Bij de gemeente staat hij geregistreerd met 'nationaliteit onbekend'. En dat zorgt voor de nodige problemen, legt hij uit in het NOS Radio 1 Journaal: ''Ik heb al mijn diploma’s behaald en mijn grootste doel is om ooit defensie in te gaan, maar dat lukt niet want daar heb je Nederlandse papieren voor nodig.'' Ook kan hij niet zomaar reizen en hij krijgt geen hypotheek omdat hij geen Nederlands paspoort heeft. ''Om eerlijk te zijn voel ik me heel erg buitengesloten en derderangs Nederlander hierdoor.''

Een meerderheid in de Tweede Kamer vindt de eisen voor deze groep om in aanmerking te komen voor het Nederlanderschap te streng en ook de ombudsman dringt er al jaren op aan om dit probleem op te lossen. Staatssecretaris Broekers Knol wacht eerst een onderzoek af. Ze heeft het WODC gevraagd om alle informatie in kaart te brengen en de IND moet inventariseren bij welke mensen er nog problemen zijn. Die inventarisatie moet voor de zomer klaar zijn.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.