'Gebarentaal juist belangrijk voor ouders met dove kinderen'

Van alle dove kinderen heeft 95% horende ouders, die geen gebarentaal kunnen. Communiceren is dan lastig, terwijl de eerste levensjaren cruciaal zijn voor de taalontwikkeling.

Hoe erg is het om in de eerste jaren van je leven geen taal mee te krijgen? "Heel erg", aldus Roelofsen, "ten eerste voor je taalontwikkeling. Je brein ontwikkelt zich de eerste vijf jaar van je leven om taal te kunnen verwerken en produceren. Dat moet echt in die eerste jaren gebeuren.”

Onoverbrugbare achterstand

Als dat niet gebeurt, dan loop je een achterstand op die later niet meer is in te halen. “Dat heeft weer gevolgen voor allerlei andere dingen. Want als een kind niet meekrijgt wat thuis allemaal gebeurt, kan het cognitief achter gaan lopen en sociale situatie niet begrijpen".

Een paar maanden geleden is gebarentaal in Nederland officieel erkend. Dat is fijn voor bestuurlijke en juridische situaties, maar volgens Roelofsen moet er nog veel meer gebeuren. Het onderwijs zou bijvoorbeeld net zo toegankelijk moeten worden voor dove volwassenen als voor horende volwassenen – "want dat is bij lange na niet het geval."

Voor dove kinderen is nog een wereld te winnen, want die leren in eerste instantie nog niet eens gebarentaal. Waarom eigenlijk niet? "Heel veel van die kinderen krijgt op latere leeftijd een cochleair implantaat, een soort ingebouwd hoortoestel."

Dat is niet altijd de beste oplossing, vindt Roelofsen: "Soms werkt het heel goed, maar soms ook niet. Een flink deel van de kinderen blijft daardoor behoorlijk auditief gehandicapt, ook als ze met het implantaat naar school gaan."

Sociale uitdaging

Dove kinderen kunnen zich daardoor nu vaak niet optimaal kunnen ontwikkelen. Niet omdat er is mis is met hun intelligentie – met behulp van gebarentaal kunnen ze zich prima redden – maar omdat ze missen wat er gezegd wordt. Niet alleen de lessen zijn lastig als je de leraar niet goed verstaat, ook spelen op het schoolplein is dan in sociaal opzicht een uitdaging. "Want een-op-een gesprekken zijn prima te volgen met een implantaat, maar stemmen door elkaar is bijna niet te doen."

Aandacht daarvoor is van belang om psychische problemen en sociale isolatie te voorkomen, vindt Floris Roelofsen. Hij hoopt dat de officiële erkenning van de gebarentaal een eerste stap is om deze problemen aan te pakken.

Liever luisteren?

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Dagelijks tussen 17.00 en 18.30 uur in Nieuws en Co
Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus
En wanneer je maar wil in podcast Focus Wetenschap