'Sinds 2000 is er 67 keer informatie achtergehouden van de Kamer'

Voermans deed onderzoek naar de informatievoorziening aan de Tweede Kamer. "De grondwet verplicht ministers en staatssecretarissen de Kamer te informeren over informatie die ze hebben, uit eigen beweging. Of als er een vragen gesteld worden, moet je daar antwoord op geven", legt Voermans uit.

'4,5 keer per jaar gaat het mis'

Maar dat volledig informeren van de Kamer, gebeurt steeds minder goed, vertelt de hoogleraar. "Sinds het jaar 2000 is het 67 keer voorgekomen dat de Kamer niet volledig of onjuist is geïnformeerd." Voermans is geschrokken van die uitkomst. "Dat is de afgelopen vijf jaar al 22 keer. Ongeveer 4,5 keer per jaar gaat het mis."

Voermans keek voor zijn onderzoek naar wanneer eenderde van de Kamer vaststelde dat de informatie niet juist of onvolledig was. "Of ministers en staatssecretarissen gaven het zelf toe. En dat geeft een beeld waar je echt van schrikt."

'Ze komen ermee weg'

Voermans leest een aantal voorbeelden voor van een lange lijst. "De toeslagen-affaire, die telt als één keer. Verder hebben we de bonnetjesaffaire, het Wilders-proces, het niet volledig informeren over de locatie marine-kazerne, het afschaffen dividendbelasting, de toelating van de Stint, de kosten van het Koninklijk Huis. Dat laatste tellen we ook maar als één terwijl het ieder jaar voorkomt." Voermans kan nog wel even doorgaan: "Ik schrok er werkelijk zelf van."

Dat kabinetten ermee wegkomen, draagt bij aan het probleem, stelt de hoogleraar. "Dan versterkt dat zichzelf." Verder worden er maar weinig bewindspersonen weggestuurd om deze reden. "Minder dan tien procent."

Ook kunnen de minimale minderheden in de coalitie een rol spelen, denkt Voermans "Als je de Kamer volledig informeert, dan roep je over jezelf af dat de zaak wel eens instabiel kan worden. Dus dan kun je strategisch met informatie proberen om te gaan. En de Kamer is niet sterk genoeg om zich daartegen te verzetten."

In de jaren negentig is een groot punt gemaakt van de 'sorry-cultuur' vertelt Voermans. "Dat er gezegd werd: sorry, onvolledig geïnformeerd, had niet moeten gebeuren. De Kamer vond dat in die tijd niet afdoende, maar die 'sorry-cultuur' is nu tot algemene lijn geworden. Ministers en staatssecretarissen worden er niet om weggestuurd. Vroeger werd het een doodzonde genoemd."

Kinderopvangtoeslag-affaire

Deze maandag start een parlementaire ondervragingscommissie over de kinderopvangtoeslagaffaire. Voermans legt uit dat bij die ondervragingscommissie, men niet wegkomt met een simpele 'sorry'. "Als je hier documenten achterhoudt, dan pleeg je meineed en ben je strafrechtelijk verantwoordelijk voor het achterhouden."

De hoogleraar voegt eraan toe: "Het is wel een beetje cynisch dat je er met een parlementaire ondervraging achter moet komen welke informatie je eigenlijk de hele tijd al had moeten hebben als Kamer. Dit had allang gedeeld moeten zijn."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.