Forse bezuinigingen ontwikkelingshulp, maar 'versterken vrede en veiligheid levert ook bij aan Nederland'

Het kabinet wil een nieuwe koers varen wat betreft ontwikkelingssamenwerking. Geen geld meer naar vrouwenrechten, gendergelijkheid, onderwijs, sport en cultuur. Maar wel naar wat minister Klever omschrijft als Nederlandse belangen, zoals het tegenhouden van migranten en stimulering van het bedrijfsleven.

Voorkomen van conflict

Unicef Nederland zal het met 30 miljoen euro minder moeten doen, vertelt Laszlo. Een "fors bedrag" minder, dus. "We staan voor heel grote uitdagingen met elkaar. Klimaatverandering kent geen grens en raakt ook Nederlandse kinderen. Ontwikkelingshulp helpt bij het voorkomen van conflict." Bovendien zouden we deze doelen moeten "koesteren", vindt Laszlo.

Onderwijs

Ontwikkelingshulp heeft namelijk ook een positief effect op Nederland, zoals het voorkomen van uitbraken van ziektes en epidemieën. "Het heeft allemaal met elkaar te maken", aldus Laszlo. Maar ook de investeringen in onderwijs in ontwikkelingslanden zal straks minder worden. "Dat zijn de leiders van de toekomst. Als we minder investeren in onderwijsontwikkeling, zie je het effect op de wereld."

Laszlo erkent dat bezuinigen op bepaalde thema's niet per se een slecht idee is. "Dat je sommige dingen doet in het belang van Nederlandse handel is goed. Maar dingen uitsluiten, dan mis je de boot."

Lokale samenwerking

Minister Klever heeft ook aangegeven meer met lokale organisaties te willen samenwerken, in plaats van Nederlandse organisaties die naar het gebied gaan. Joël Voordewind, oud-politicus en ambassadeur van de stichting ZOA, vindt dat op zich een goed idee, maar vindt dat Nederlandse expertise ingezet moet worden ter ondersteuning van lokale organisaties. "Als je dat allemaal wegsnijdt, gooi je geld over de balk en weet je niet waar het terechtkomt."

'Nodig en realistisch'

Volgens Voordewind zijn er twee uitgangspunten bij ontwikkelingssamenwerking: de oorzaken van armoede en migratie óf onze eigen economie. Wanneer we alleen oog hebben voor de Nederlandse economie, is dat vooral voordeling voor ons bedrijfsleven. Kars de Bruijne van het instituut Clingendael denkt juist dat dat "nodig en realistisch" is.

"We moeten denken aan onze belangen in de wereld. De geopolitieke realiteit is veranderd", stelt De Bruijne. Ontwikkelingshulp kan namelijk ook wantrouwen oproepen in de gebieden waar het geleverd wordt. "We kunnen er beter open over zijn en niet doen alsof we het alleen doen voor de regio." Tegelijkertijd vindt De Bruijne dat er niet nog meer bezuinigd moet worden en op den duur geëvalueerd moet worden of de bezuinigingen überhaupt werken.

Eigen volk eerst

"Het is niet verbazingwekkend als je naar het PVV-programma kijkt", zegt Ilse Brandemann, politiek verslaggever van het Nederlands Dagblad, over de geplande bezuinigingen. "Ontwikkelingshulp is een post waar rechtse kabinetten graag op bezuinigen. Dat past niet bij het 'eigen volk eerst'-principe. Trump wil hier ook op bezuinigen. Het is een tendens die je breder ziet."

'Echt stuitend'

Beller Monica Sluiseman vindt het "asociaal en kortzichtig" hoe dit kabinet kijkt naar ontwikkelingshulp. "Het komt als een boemerang terug als je ontwikkelingshulp levert. Het heeft een positieve invloed op ons. Minder vluchtelingen, betere betrekkingen. Ik vind deze bezuiniging echt stuitend." Volgens luisteraar Andre Doorlag zijn we "schatplichtig", omdat onze welvaart gebaseerd is op "uitbuiten en uitvreten" van die gebieden.

'Eigenbelang is mens eigen'

Luisteraar Aschwin kijkt er anders naar. "De ervaring uit het verleden laat zien dat ruimhartige ontwikkelingshulp afhankelijkheid oproept en de eigen initiatieven tegenwerkt." Daardoor pakken deze gebieden hun problemen dus niet zelf aan. "Het ontbreekt vaak aan goed bestuur en het goed inzetten van die middelen. We moeten ervoor waken te barmhartig te zijn. Het streven van eigenbelang is ook mens eigen."