Wilders is de baas

Hij wipt wat met zijn rechtervoet en wacht af. Als Klaas Dijkhoff zijn betoog afrondt staat hij op. Geert Wilders heeft een plan. Rustig maar met grote stappen loopt hij op de interruptie microfoon af. “Voorzitter, zou ik aan collega Dijkhoff mogen vragen of hij vindt dat de premier de Kamer had moeten informeren?” De blosjes op de wangen van de VVD-leider worden roder. Klaas stamelt wat.

Het duurde even, maar het Datsja-debat ontbrandt. Hier heeft Dijkhoff geen duidelijk antwoord op. De inleidende beschietingen waren van Asscher, Klaver en Marijnissen, maar zijn ongevaarlijk. Ook Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren) trekt en duwt zonder resultaat. De coalitie staat zwak, heeft geen antwoorden, maar blijft moeiteloos overeind. De spanning stijgt pas als Wilders opstaat.

Slimme stunts en incompetente optredens

Best opvallend als je bedenkt dat vooral naar links wordt gekeken in de zoektocht naar de oppositieleider. Asscher, Klaver en later Marijnissen proberen al maanden hun stempel op de debatten te drukken. Dat lukt ze nog niet. Alleen Thierry Baudet weet de journaals te halen, met grote gebaren, slimme stunts en incompetente optredens.

De debatten in de plenaire zaal waren soms spectaculair en zeker de moeite van het volgen waard. Toch valt op dat de oppositie vooralsnog geen vuist weet te maken. Misschien is het de onervarenheid die Asscher en Marijnissen parten speelt. Wellicht wordt er te veel van Klaver verwacht. Als je de balans opmaakt zie je dat niemand de strijd aanvoert tegen de coalitie. Het is vooral een gevecht om de baas van de oppositie te worden.

Voor Rutte III is dat goed nieuws. Zo sterkt staan ze niet. Pechtold is minder in zijn element als verdediger van het beleid dan als aanvaller. Hij straalt meer arrogantie dan macht uit. Kroonprins Klaas Dijkhoff houdt zich tot nu toe staande met retorische trucs of ’stijlfiguren’ zoals hij het zelf graag noemt. Buma weet zich knap buiten de schijnwerpers te houden en Segers blijft vooralsnog totaal buiten schot. Ze zijn soeverein, want ze worden niet getest.

Aanvalsdiscipline

De oppositie mist aanvalsdiscipline. De truc is namelijk een gezamenlijk front te voeren. Door in ‘treintjes’ te interrumperen kun je het een minister of coalitiepartij heel moeilijk maken. Kuzu stelt bijvoorbeeld een paar lastige vragen, vervolgens gaat Asscher daar op door, dan maakt Marijnissen het nog moeilijker en uiteindelijk schiet Klaver het punt binnen. Maar daarvoor moet je op elkaar zijn ingespeeld, de ander wat gunnen.

Zo ver is het nog niet. De treintjes lopen stroef of ontsporen. Asscher en Klaver lijken elkaar te kunnen vinden, maar de één-tweetjes worden steeds onderbroken. Vrijwel altijd komt een derde partij door de afgestemde aanval heen klieren. Iedereen lijkt te jagen op aandacht. Niemand lijkt de kunst van effectief oppositievoeren te beheersen.

De oppositieleider

Nou ja, op Wilders na dus. Toch lijkt hij in de schaduw te verdwijnen. Het Forum voor Democratie pikt de spotlights die hij altijd kreeg. De PVV moet knokken voor een podium en weet alleen bij nieuws als debielengate en de Rotterdamse racistenrel nog de camera’s op zich gericht. Raar eigenlijk voor de tweede partij van het land.

Zeker als je kijkt naar hoe de PVV eigenlijk presteert. In de belangrijke debatten weten ze steeds de leiding te pakken. In het referendum-debat schitterde Bosma, bij het aftreden van Hennis stond Popken te shinen en Wilders was de baas deze dinsdag. Alleen tijdens het Groninger gasdebat liet Alexander Kops het afweten. Duidelijk is dat de PVV weet waar ze mee bezig is, op de momenten dat het er toe doet staan ze er.

Het is misschien niet wat de linkse partijen willen horen, maar op dit moment is Geert Wilders de oppositieleider. Dinsdag onderstreepte hij dat door Thierry Baudet de les lezen. In een haast achteloze onderbreking werd de jonge parlementariër op zijn plichten en plek gewezen door de PVV-leider. Hij had zijn punt tegen de VVD toen al gemaakt, de buit was al binnen. Maar hier stond Geert nog wel even voor op, deze scalp van Baudet was nice to have.

David van der Wilde is politiek redacteur voor De Nieuws BV