AED's vaak onvindbaar

Een AED is, zoals je aan de cijfers kunt lezen, iets normaals geworden in Nederland. Maar 17 jaar geleden was dit niet zo. ‘’In 2000 waren er nog bijna geen AED’s, dat was nog echt een zeldzaamheid. Nu is het een gewoongoed, en zijn er over Nederland ongeveer 100.000’’. Pieter Joziasse is directeur van Medisol, de grootste leverancier van AED’s. ‘’ We lopen ontzettend voorop in Nederland.’’

Maar van die 100.000 AED’s weten we van maar 25.000 AED’s wat de locatie is. Deze zijn geregistreerd in de EHBO-app van het Rode Kruis, die iedereen kan downloaden. ‘’Je kan op de database kijken als hulpmiddel’’, zegt Belinda van der Gaag van het Rode Kruis. ‘’Wat we weten uit onderzoek, is dat vindbaarheid van de AED’s een probleem is en dat mensen niet weten dat er een AED hangt.’’ Waarom niet iedereen de AED registreert, weet van der Gaag niet. ‘’Waarschijnlijk omdat mensen het niet weten. Een sportclub kan denken: dat vinden wij belangrijk. Maar die denken er dan niet aan dat omstanders er ook gebruik van kunnen maken.’’

Verschillende databases
Naast de database van het Rode Kruis heb je ook nog de tweede en derde database van Hart Veilig Wonen en HartslagNu, de organisaties voor burgerhulpverleners. Een burgerhulpverlener heeft een diploma reanimeren en is aangesloten op het oproepsysteem. Via de alarmcentrale gaat er een smsje naar de burgerhulpverlener, met daarin de locatie van het slachtoffer en de die van de AED. De problemen met deze systemen is dat de aantallen niet overeen komen met de database van het Rode Kruis. Bovendien kan iemand, die geen burgerhulpverlener is, niet in dit systeem.

De AED-checkers
Om toch de registratie toch bij te houden, zijn er AED checkers: vrijwilligers van het Rode Kruis die op pad gaan om geregistreerd en niet-geregistreerde op te sporen en te controleren. Dit is volgens AED-checker Henk van der Knoop nodig. ‘’Het komt wel voor dat er AED’s zijn die er wel hangen, maar die of niet bereikbaar zijn, of buiten de sluitingstijden zijn, of gewoon een lege batterij hebben al 2 jaar.’’ Het Rode Kruis is niet verantwoordelijk voor het functioneren van de AED, die ligt bij de fabrikant en de eigenaar van de AED.

Servicecontracten
Het controleren van een AED is niet bij wet bepaald is, en hierdoor blijft de controle door bedrijven achterwege. ‘’In Zeeland hebben we in 2010 AED eigenaren opgeroepen om gratis de AED naar ons toe te brengen. Van alle AED’s die toen aangeboden waren, 80 ongeveer, waren er met 40 iets mis.’’, zegt Joziasse. Echter hoeft een bedrijf de controle niet zelf te doen, dit kunnen ze uitbesteden aan de leveranciers van een AED door middel van een servicecontract., waarbij een monteur om de zoveel tijd de AED controleert. ‘’Maar veel bedrijven doen dit niet. We zitten nu op 20 á 25 procent van de klanten die een AED aanschaft, die ook een servicecontract aanschaft.’’

Niet goede verspreiding
Naast gebrek aan controle is de verspreiding van AED’s over Nederland niet goed. In de provincie zijn namelijk minder AED’s dan in de Randstad, waardoor de aanlooptijd vergroot. Van der Gaag: ‘’We weten wel uit onderzoek dat er toch gebieden zijn in Nederland waar ze minder zijn of waar ze minder beschikbaar zijn. En dat die vindbaarheid een groot probleem is, dat mensen niet weten waar
ze hangen. Dat is voor ons heel belangrijk dat we ons daarop richten.’’

De toekomst
Een deel van een oplossing voor het vinden van alle onvindbare AED’s, is er al: de twee burerhulpverleningssystemen Hartveilig Wonen en HartslagNu gaan in 2018 samenwerken en er zijn vergevorderde plannen tot samenwerking met de Hartstichting en het Rode Kruis. Van der Gaag: ‘’Wij hebben een openbare database, maar we werken natuurlijk ook nauw samen. Wat er in ieder geval nu zo is: iedere nieuwe AED aangemeld wordt op één centraal punt, en dan idealiter in beide databases komt, zodat het op beide databases te zien is.’’ En mag kan iemand die geen burgerhulpverlener, ook toegang krijgen tot diezelfde AED als een burgerhulpverlener? ‘’Ik zie dat onderscheid al überhaupt niet zo. We zijn vooral in gesprek hoe we vooral kunnen zorgen dat we levens redden.’’

De uitzending 'de hartenkreet van de AED's' werd 21 januari om 19.00 uitgezonden op Reporter Radio.