Medewerkers kinderdagverblijf plotseling diplomaloos

'Vervallen'

Carmen studeerde in de jaren '90 MDGO Agogisch Werk, een opleiding die intussen niet meer bestaat. Ze werkte daarna ruim twintig jaar in de kinderopvang en stapte drie jaar geleden over naar het basisonderwijs. Ze voerde onlangs een oriënterend gesprek met een kinderopvang. Carmen zou best terug willen, maar kwam er kort na dat gesprek achter dat haar opleiding niet meer in de cao staat.

Gevolg: ze kan alleen via een speciale procedure - een gelijkstellingsverzoek - weer aan de slag als pedagogisch medewerker op het kinderdagverblijf. Een bittere pil voor Carmen. "Ik voel me een beetje vervallen, zoals mijn opleiding vervallen is", zegt ze.

Sinds 2018 is er een nieuwe opleidingslijst van kracht in de cao voor de kinderopvang. Die lijst stond er al in, maar was verouderd. Nieuwe kwaliteitseisen en het schrappen van oude opleidingen zouden de lijst moeten moderniseren, spraken de cao-partijen af. Uiteindelijk werd een sterk ingekorte lijst opgesteld met opleidingen die toegang geven tot het vak van pedagogisch medewerker. Mensen met een verouderd diploma kunnen sindsdien niet meer zomaar aan de slag.

Vooral herintreders krijgen nu te maken met de nieuwe opleidingseisen. Mensen met een verouderd diploma die na een tussenstap terug willen naar de kinderopvang, moeten gelijkstelling aanvragen. De verwerking van zo'n gelijkstellingsverzoek vergt al snel twee maanden en moet ingediend worden door de werkgever. Dat levert extra werk op voor werkgevers en de sollicitant moet bij elke potentiële werkgever steeds een nieuwe procedure starten. Toekenning van gelijkstelling is maar bij één werkgever geldig.

In 2019 zijn al 224 gelijkstellingen aangevraagd, laat arbeidsmarktfonds FCB weten. Het bureau FCB verwerkt de gelijkstellingsverzoeken. Van de gelijkstellingen die zijn aangevraagd, is grofweg zeventig procent toegekend. In totaal (inclusief 2018) zijn nu 315 gelijkstellingsverzoeken ingediend. Het gaat dus om honderden pedagogisch medewerkers die plotseling diplomaloos zijn geraakt.

Arbeidstekort

Ondertussen is het tekort aan mensen in de kinderopvang groot. Het gaat om 3.000 medewerkers, blijkt uit onderzoek van Prismant. Volgens datzelfde onderzoek gaat het tekort de komende jaren oplopen. In het meest positieve scenario gaat het om een kleine verdubbeling in de komende drie jaar. Het meest negatieve scenario gaat uit van een tekort van 8.900 medewerkers in 2022.

"We horen iedere dag dat er behoefte is aan mensen", zegt Sharon Gesthuizen van de Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang (BMK). BMK is van mening dat er te rigide is gesneden in de diplomalijst: "Voor ons is onvoldoende onderbouwd waarom de ene opleiding wel in de lijst staat, en de andere niet." Toch ging BMK vorig jaar akkoord met de huidige cao. Gesthuizen: "Daar hadden wij ook korter op moeten zitten." Namens de werknemers zit vakbond FNV aan de onderhandelingstafel. Zij blijven achter de nieuwe opleidingseisen staan en wijzen op de kwaliteitseisen die zijn gesteld aan werken met kinderen.

Voor Carmen is het intussen niet aantrekkelijk om terug te keren naar de kinderopvang. "Al die opleidingen, vervallen of niet, stappenplannen, gelijkstellingen. Het is heel veel en niet makkelijk leesbaar. Ik denk dat dat een gemiste kans is. Ik denk dat je leuke en goede mensen niet binnen krijgt op deze manier", zegt Carmen.

Zondagavond om 19.00 uur op NPO Radio 1 zendt Reporter Radio een uitgebreide reportage uit over de situatie in de kinderopvang.