Waarom wij geen nachtdieren (meer) zijn
- Nieuws
- Waarom wij geen nachtdieren (meer) zijn
De voorouders van de hedendaagse zoogdieren waren nachtdieren. Pas toen de dinosaurussen 66 miljoen jaar geleden uitstierven, ontwikkelden onze voorouders zich tot dagdieren.
Je zou het misschien niet denken, maar de meeste zoogdiersoorten zijn vooral ’s nachts actief. Alle zoogdieren – ook dagdieren - zien overdag minder goed dan vogels, reptielen en vissen. Maar ze horen, ruiken en voelen juist beter: allemaal handig voor ‘s nachts. Door hun warmbloedigheid kunnen ze direct in actie komen, anders dan koude reptielen. Palentologen en evolutionair biologen veronderstellen daarom al lang dat de alle zoogdieren oorspronkelijk nachtdieren waren.
Na de meteoriet
Wat wetenschappers niet wisten, is wanneer sommige zoogdiersoorten overschakelden van de dag naar de nacht. Nieuw onderzoek in Nature Evolution & Ecology geeft daarop het antwoord. Pas nadat de dinosauriërs 66 miljoen jaar geleden massaal uitstierven door de inslag van een kilometers grote meteoriet, zochten de eerste zoogdieren het daglicht op.
Bij Nieuws en Co was paleontoloog en bioloog Jelle Reumer van de Universiteit Utrecht te gast om te spreken over het onderzoek:
Lieten dino's zoogdieren van de nacht houden?
Terugtellen
Om te achterhalen wanneer zoogdieren overstapten van duisternis naar licht hebben de onderzoekers van bijna 2500 zoogdiersoorten achterhaald wanneer ze actief zijn: overdag, ’s nachts of beide. Vervolgens zijn ze via twee soorten stambomen gaan terugtellen. Als al je broertjes en zusjes dagdieren zijn en jij zelf ook, dan was je voorouder dat waarschijnlijk ook. Enzovoort.
Door zo terug te redeneren, konden ze reconstrueren wanneer de eerste zoogdieren overdag actief werden. De eerste zoogdieren die zowel overdag als ’s nachts actief waren, ontstonden snel na het uitsterven van de dino’s. Opeens was het veilig om overdag op pad te gaan.
Aapachtige was eerste dagzoogdier
De eerste zoogdiersoort die alleen overdag actief was, was de voorouder van de aapachtigen, 33 tot 55 miljoen jaar geleden. Dat zou kunnen verklaren waarom apen (en dus ook mensen) overdag beter zien dan andere zoogdieren: we hadden een voorsprong.
Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).
NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap
Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Gerelateerd
