Wetenschap & Techniek

De muggen die ziektes overbrengen uitroeien, kan dat?

foto: Aziatische bijtende muggen
  1. Nieuwschevron right
  2. De muggen die ziektes overbrengen uitroeien, kan dat?

Deze maand werd voor het eerst een malariavaccin goedgekeurd door de WHO. De organisatie adviseerde onmiddellijk om alle kinderen in Afrika in te enten. Het vaccin is verre van ideaal, want ieder kind heeft vier prikken nodig en het is maar voor 30% effectief. Toch werd het bericht juichend ontvangen. Want in Afrika sterven jaarlijks 250.000 kinderen aan malaria. Om deze afschrikwekkende cijfers terug te dringen wordt iedere methode met open armen ontvangen. Toch staan andere tactieken om malaria de wereld uit te helpen minder in de belangstelling. Zou het niet beter zijn om de malariamug geheel uit te roeien? Kan dat? En is het een goed idee?

#43 - Nul muggen - DOCS

Terug naar nul

Wereldwijd zijn er zo’n 3500 verschillende soorten muggen. Slechts een handjevol soorten zorgt voor serieuze ziekteoverdracht. Als we die paar ellendige soorten gewoon helemaal uitroeien, terug naar nul muggen, zijn we toch ook van die infectieziekten af? Volgens veel muggenexperts heeft het uitroeien van deze gevaarlijke soorten geen negatieve gevolgen voor de biodiversiteit en brengen we daarmee ook het natuurlijk evenwicht niet uit balans.

Dus wordt er door wetenschappers driftig geëxperimenteerd. Want de muggenpopulatie met 95 of 96 procent terugdringen lukt met allerlei methodes heel redelijk, maar die laatste 4 à 5 procent, daar wordt het lastig.

Op de Malediven is muggenexpert Bart Knols bezig met zo’n nul-muggenexperiment. “Als je naar nul muggen gaat, dan ben je succesvol!", legt Bart uit. "Eén mug is dismal failure, dan ga je uiteindelijk toch op je bek, dan gaat het niet goed.”

De mug blijkt een waardige tegenstander

De mug rukt, door toegenomen verkeer van personen en goederen, wereldwijd steeds verder op. Oók de soorten die ziekten overbrengen, zoals de malariamug, de gele koortsmug en de Aziatische tijgermug. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, die namens de overheid exotische muggen bestrijdt, heeft ervoor gezorgd dat de tijgermug zich nog niet heeft gevestigd in Nederland. Maar hoe lang kunnen ze dit nog volhouden?

Bart Knols ziet het somber in: “Normaal, pre-covid, hebben we, ik meen iets van tien miljoen mensen per dag die in een vliegtuig stappen. Dat is 50 miljoen liter bloed in de lucht. Dus dat is bloed wat van A naar B gaat over langere afstand.”

We zijn zelf de verspreiders van al die muggenellende. De mug is dol op ons bloed en wij maken het mogelijk dat de mug bestaat en zich over de hele wereld verspreidt, want een mug zelf vliegt maar 100, hooguit 200 meter in zijn hele leven.

Nul muggen

In een nieuwe DOCS aflevering genaamd Nul muggen spreekt podcastmaker René van Es met drie muggenexperts over verschillende radicale methoden om muggen te doden.

foto: Nul muggen

Maarten Schrama en René van Es in Utrecht

DOCS

Iedere week brengt DOCS persoonlijke, indringende documentaires over zeer uiteenlopende onderwerpen. Soms actueel, soms tijdloos, altijd bijzonder. De documentaires van DOCS zijn onder andere te horen in de NPO Luister app, of via de website of app van NPO Radio 1.

Ster advertentie
Ster advertentie