Kunnen dieren schoonheid ervaren?

Van Veen meent dat er twee soort schoonheid zijn. "Schoonheid die je hebt als individu, maar ook het creëren van schoonheid", vertelt de gedragsbioloog. Het maken van schoonheid kan bijvoorbeeld door muziek of een schilderij te maken. Maar je uiterlijk geldt natuurlijk ook als schoonheid. "Je ziet in de natuur dat kleuren en uiterlijke verschijning heel opvallend zijn, zeker bij de mannetjes."

Mooi tuintje

De natuur selecteert op schoonheid, zegt Van Veen. "Hoe bijzonderder je bent, hoe meer rare of bijzondere kleuren je hebt, wordt wel gezien als schoonheid." En hoe zit dat dan met gemaakte schoonheid? "Dat kennen zij ook", legt Van Veen uit. Daarbij noemt de gedragsbioloog de prieelvogel als voorbeeld. "Daar selecteren de vrouwtjes de mannetjes op basis van het mooiste tuintje voor hun nest."

Verzameldrang

Prieelvogels verzamelen afval, onder andere van mensen. "De reden dat ze dat doen? Hoe mooier het tuintje, hoe meer dat zegt over de kwaliteit van de kerel", verklaart de gedragsbioloog. "Een behoorlijke tuin onderhouden kost energie, dus daar moet je energie voor hebben." De prieelvogel vult zijn tuintje met gejatte goederen. "Zo verzamelen ze knikkers, gekleurd glas, wasknijpers, alles wat kleur heeft." Hoe beter gevuld het tuintje, hoe beter de genen.

Handicapsprincipe

Waarom zijn mensen zo mee bezig met schoonheid en het maken ervan? "Evolutiebiologen komen altijd tot dezelfde conclusie: als je niet hoeft te jagen of fruit en groente moet verzamelen, maar je kunt het je permitteren om kunst te maken, moet je wel heel goede genen hebben", zegt Van Veen. En dat fenomeen heet het handicapsprincipe. "Je hebt een soort beperking, want je moet tijd aan andere dingen besteden."

En dat handicapsprincipe geldt ook in de natuur. "Als je als haan met prachtige veren rondloopt, is dat helemaal niet handig. Je bent eerder een prooi voor bijvoorbeeld de vos", verklaar Van Veen. "Dat zien we ook bij fazanten. Het mannetje heeft prachtige kleuren, maar is daardoor ook kwetsbaar. Daar moet je goede genen voor hebben om dat te overleven."