Poolbioloog in tranen: 'Kleinkinderen zullen vragen wie er fout was'

In Met het Oog op Morgen vertelt de wetenschapper geëmotioneerd over de situatie. "Helaas kan ik mij soms niet meer goed houden. Het is een beetje paniek die uitbreekt als je moet vertellen over de veranderingen. Je realiseert steeds beter wat er aan de hand is." Loonen heeft talloze voorbeelden van dingen die de afgelopen jaar zijn veranderd door klimaatverandering.

Zo gaat hij tegenwoordig een paar weken eerder naar het noorden, omdat de ganzen ook eerder naar Spitsbergen trekken. "De zomer is ook een stuk langer", zegt de bioloog. "Als ik nu naar buiten kijk zie ik gewone zeehonden op de plaat liggen, dertig jaar geleden waren dat nog ringelrobben en waren gewone zeehonden zeldzaam."

Ook voor de inwoners van de eilandengroep boven Noorwegen heeft klimaatverandering grote invloed op hun leven. Mensen moeten hun huizen uit, omdat die in een gebied zijn gebouwd waarin veel landverschuivingen en lawines voorkomen. Anderen verlieten hun huizen doordat de steeds ruwer wordende zee de kustlijn beschadigt. "Het fjord bevriest niet meer, op de oceaan is minder ijs en dat zorgt ervoor dat er een agressieve golfslag is."

Goed en fout

De wetenschapper denkt dat er een punt gaat komen waarin onze kleinkinderen ons gaan vragen hoe wij het zover hebben kunnen laten komen. "En dan gaat het erom: wie was goed en wie was fout?". Volgens Loonen is het niet te laat om de opwarming van de aarde tegen te gaan, maar er moet dan wel snel iets gebeuren.

Het stoort hem dan ook dat de afgelopen jaren de mentaliteit van veel mensen wél is veranderd, maar in politiek Den Haag vooral nog wordt gepraat en berekend. De gedachte dat sommige Kamerleden klimaatverandering ontkennen maakt de poolwetenschapper woest: "Wetenschap berust op feiten. Er moet nu iets gebeuren en er kan niet nog een paar jaar worden gewacht."

Loonen waarschuwt ook dat er effecten zijn van de opwarming van de aarde zijn die wij zelf nog helemaal niet door hebben. Als voorbeeld haalt hij een de zaadkluis aan waarin alle zaden van planten veilig opgeborgen liggen. "De kluis was 70 meter hoog in een berg gebouwd. Het moest de zaden voor de eeuwigheid verbergen, maar binnen vijf jaar waren er al problemen." Het ijs in de berg smolt, waardoor er water de kluis in sijpelde. "Dat laat zien hoe onvoorspelbaar de situatie is."