Inktvissen slagen voor de marshmallow-test

Bijzonder, want tot nu toe waren alleen sommige mensen en chimpansees geslaagd voor de marshmallow-test. Maar daar blijft het niet bij. Want bij mensen is het slagen voor de test ook een indicatie voor later succes in hun leven: kinderen die hun beloning weten uit te stellen, komen later bovengemiddeld vaak goed terecht (zie kader).

Ook bij de inktvissen stonden de resultaten in de test niet op zichzelf. Inktvissen die het eerste hapje 30 tot 150 seconden konden laten staan, scoorden ook hoger op een soort intelligentietest. In die test leerden ze eerst om een bepaald beeld te associëren met een beloning (eten). Daarna veranderden de onderzoekers het beeld dat samenhing met de beloning. De inktvissen die dat het snelst in de gaten hadden, toonden bij de marshmallow-test ook de grootste zelfbeheersing. Het onderzoek is gepubliceerd in Proceedings of the Royal Society B.

De marshmallow-test

Het is al decennialang een van de bekendste psychologische proefjes: zet een kind in een kamer met een marshmallow en kijk wat er gebeurt. Dat overleeft de marshmallow niet, zou je denken. Tenzij je ze belooft dat ze er twee krijgen als ze de marshmallow laten staan. Sommige kinderen beschikken over de zelfbeheersing om die welhaast bovenmenselijke taak te volbrengen. En je raadt het al: dat zijn precies de kinderen die in hun latere leven meer succes hebben.\

Waar halen inktvissen dat geduld vandaan?

De vraag blijft wel waarom inktvissen dit 'uitstelvermogen' hebben. Bij mensen heeft het te maken met het versterken van sociale relaties, denken wetenschappers, bijvoorbeeld door in staat te zijn je partner eerst te laten eten. Of misschien heeft het er mee te maken dat de mens gereedschappen gebruikt. Dan moet je het geduld hebben om eerst een speer te maken, voordat je een dier kunt vangen en weer eten hebt.

Maar inktvissen zijn geen sociale dieren en gebruiken ook geen gereedschappen. Een mogelijke verklaring zou kunnen zijn dat de dieren een groot deel van hun leven wachtend in camouflage doorbrengen. Als bij-effect zouden ze daardoor geduld hebben leren oefenen.

Als dat inderdaad zo is, is dezelfde eigenschap - geduld, het uitstellen van de beloning - in de evolutie dus twee keer ontstaan, via twee totaal verschillende trajecten. Specialisten noemen dat convergente evolutie.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Dagelijks tussen 17.00 en 18.30 uur in Nieuws en Co
Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus
En wanneer je maar wil in podcast Focus Wetenschap