De stereotypes en voorkeuren in porno onder de loep: 'Het is allemaal cultureel bepaald'

Wat zijn die stereotypen?

Volgens Van Bohemen zijn de rolpatronen in pornografie hardnekkig en vaak gebaseerd op traditionele genderverhoudingen. "De vrouw is vaak onderdanig en wordt neergezet als het 'sletterige schoolmeisje', terwijl de man dominant en seksueel assertief wordt afgebeeld", zegt ze. "Dit soort stereotypen zie je overal terug, van de titels tot de inhoud van de video's."

Onderzoek op Lowlands

Het onderzoeksteam deed tijdens Lowlands een bijzondere proef. Bezoekers werden gevraagd anoniem hun voorkeuren te delen en werden zelfs gekoppeld aan een hartslagmeter om fysieke reacties op verschillende soorten pornografische clips te meten. Hoe vonden de deelnemers het om deel te nemen? "Het volledig anonieme karakter haalde veel schroom weg," vertelt Van Bohemen. "We merkten dat mensen het onderwerp belangrijk vinden en er openhartig over wilden praten."

In het experiment werden deelnemers geconfronteerd met clips van acht seconden, waarin verschillende stereotype genderrollen werden belicht.
"We hebben ook de rollen omgedraaid," vertelt ze. "In plaats van de vrouw als onderdanig en de man als dominant, maakten we de man onderdanig. Dit liet zien dat reacties sterk afhankelijk waren van de normen en waarden van de kijker."

Opvallende resultaten

De data liet zien dat traditionele ideeën over gender een duidelijke invloed hadden op hoe mensen fysiek reageerden op pornografie. "Mensen met conservatievere opvattingen hadden een sterkere daling in hun hartslag bij clips waarin vrouwen dominant waren", zegt Van Bohemen. "Progressievere deelnemers reageerden juist minder heftig op zulke beelden."

Interessant was ook dat traditionele stereotypen niet exclusief door mannen werden gewaardeerd. "Er waren feministische vrouwen die aangaven dat ze zich aangetrokken voelden tot dominante mannen in pornografie", zegt ze. "Ze benadrukten dat dit niet strookt met hun dagelijkse overtuigingen, maar het voelde vertrouwd omdat ze dit hun hele leven al zo geleerd hebben."

Culturele impact van pornografie

Van Bohemen benadrukte dat pornografie zowel een reflectie als een versterker is van maatschappelijke vooroordelen, zoals gender- en rassenstereotypen. "Het stereotype van de dominante man en onderdanige vrouw komt voort uit eeuwenoude sociale constructen," legt ze uit. "En dit geldt niet alleen voor gender, maar ook voor etniciteit. Denk bijvoorbeeld aan de exotisering van Aziatische vrouwen of het stereotype van zwarte mannen met een gevaarlijke seksualiteit."

Dialoog met de industrie

De resultaten van het onderzoek worden gepresenteerd in het theater van de Erasmus Universiteit. Ook professionals uit de porno-industrie zullen aanwezig zijn. "Het is spannend om te zien hoe zij reageren en of dit invloed zal hebben op hoe ze scripts in de toekomst schrijven", besluit Van Bohemen.