Zo weet je wanneer een dijk bouwen economisch rendabel is

Volgens UNIDSR, het VN-orgaan dat de gevolgen van natuurrampen in de wereld probeert tegen te gaan, vormen overstromingen nu al het type natuurramp die menselijke woongebieden het vaakst beschadigen. Het risico hierop zal in de toekomst alleen maar groter worden, door klimaatopwarming en het uitbreiden van menselijke woongebieden.

Daarom ontwikkelde onderzoeker klimaatrisico's Philip Ward van de Vrije Universiteit Amsterdam samen met zijn collega’s een handig model, dat regio’s in de wereld helpt anticiperen op overstromingen. Het model berekent voor grote regio’s of de kosten voor de aanbouw van een dijk in de toekomst opwegen tegen de materiële schade die overstromingen kunnen aanrichten.

''We zijn als samenleving vaak bezig met de bewustwording rond het grotere overstromingsgevaar als gevolg van klimaatopwarming'', zegt Ward. ''Met dit onderzoek proberen we ook bij te dragen aan de bewustwording van de mogelijke oplossingen.''

Steden en rivieren: een dubbele relatie

Het model combineert twee gematigde en twee extreme klimaatscenario’s uit verschillende klimaatmodellen enerzijds, en scenario’s van de bevolkingstoename en economische groei van een regio anderzijds.

De redenering hierachter is dat klimaatopwarming voor meer of meer intensieve neerslag kan zorgen en de rivieren in sommige regio’s grotere hoeveelheden neerslag moeten verwerken. En hoe groter de bevolking en hoe meer economische groei in een gebied, hoe groter de kans op economische schade door overstromingen. Daarmee lijken steden, die overigens vaak aan rivieren liggen, een hoger risico te vormen in het model. Daar wonen namelijk niet alleen veel mensen, er is ook veel economische activiteit.

De mogelijke materiële kosten van overstromingen worden afgewogen tegenover de bouw van een dijk. Maar volgens Ward betekent dit niet dat dijken altijd de beste economische zet zijn voor een land: "Alternatieven zoals groene buffers of kunstmatige overstromingsgebieden kunnen eveneens een goede oplossing zijn.''

Internationale aandacht voor Nederlands onderzoek

Het model kijkt dus puur naar de economische kosten en baten van kustbescherming. Mensenlevens, schade aan milieu of cultureel erfgoed: hoewel ze evenzeer de moeite zijn om te beschermen, zitten ze voorlopig nog niet in het model.

Het onderzoek bouwt verder op een eerder model dat Ward samen met zijn collega’s ontwikkelde. Dat bracht het risico op overstromingen in de wereld in kaart. Niet alleen resulteerde het in een webtool die iedereen kan gebruiken, ook prestigieuze internationale organisaties zoals de Wereldbank, het klimaatcentrum van het Rode Kruis, en de OESO maken er gebruik van.

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Dinsdag rond 10.50 uur in De Ochtend