Hoe olifanten zichzelf tegen kanker beschermen

Het klinkt heel logisch: hoe meer cellen je in je lichaam hebt, hoe groter de kans dat een van die cellen zich tot een kwaadaardige tumorcel ontwikkelt en er kanker ontstaat. Maar als je naar de dierenwereld kijkt, lijkt dat bij grote dieren zoals de olifant niet zo te zijn. Hoewel olifanten minstens honderd keer meer cellen hebben dan wij, krijgen ze maar zelden met kanker te maken. Het is een tegenstrijdigheid die bekendstaat als peto's paradox.

Cellen van olifanten reageren veel efficiënter

Dankzij genetisch onderzoek weten we beter hoe de dieren dat voor elkaar krijgen. Olifanten hebben een stukje dna dat ervoor zorgt dat beschadigde cellen snel ophouden zich te delen, legt celbioloog Femke Feringa uit in Nieuws en Co. "Daardoor kan een olifantencel veel efficiënter reageren en zichzelf uitschakelen op het moment dat er een potentieel gevaarlijke beschadiging optreedt in het dna."

Wij mensen hebben datzelfde gen ook, zegt Feringa, maar olifanten hebben er veel meer van. In een nieuwe studie is bij olifanten bovendien nog een ander stukje dna gevonden, dat het proces nog efficiënter maakt.

Meer gerichte therapie ontwikkelen

Kunnen we die genen van de olifant dan niet op de één of andere manier in menselijke cellen stoppen, om onszelf beter tegen kanker te beschermen? Voorlopig is zoiets geen optie, zegt de onderzoeker, omdat genetische aanpassingen in menselijke embryo’s ook juist de balans in het hele organisme kunnen verstoren.

Toch kan deze kennis over olifanten helpen bij het bestrijden van kanker bij mensen. Door dit soort onderzoek komen we namelijk meer te weten over hoe kanker ontstaat en welke eiwitten en processen daarbij een rol spelen, zegt Feringa. "Nu kunnen we kijken of we met die kennis een meer gerichte therapie kunnen ontwikkelen om kanker te behandelen in mensencellen."

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van NPO Focus.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Iedere dinsdag- op woensdagnacht van 02.00 tot 06.00 uur in Focus
En wanneer je maar wilt in de podcast Focus Wetenschap