Nanospiertje tilt papier op: 'Dit is een droom die uitkomt'
- Nieuws
- Nanospiertje tilt papier op: 'Dit is een droom die uitkomt'
In 2016 won hij een Nobelprijs, nu komt Ben Feringa met een ontdekking die daarop volgt. Hij maakte een piepklein ‘spiertje’ dat een papiersnipper kan optillen. Dit kunstspiertje is veelbelovend voor de toekomst: het kan medicatie wellicht op de juiste plek in het lichaam afleveren.
“Ik ben super enthousiast”, vertelt Feringa. “We zijn al jaren bezig, nu is het gelukt.” De kunstspier is gemaakt met dezelfde nanomotortjes waarmee Feringa de Nobelprijs heeft gewonnen. Toch moesten er nog een aantal essentiële dingen veranderen. Feringa: “Met één zo’n motortje kun je niets optillen.”
Toch gelukt
De nanospier verschilt in twee opzichten van de nanomotortjes van de Nobelprijs. Ten eerste is het Feringa en zijn team gelukt om de motortjes zichzelf netjes te laten rangschikken. Dat deden ze door calcium toe te voegen. Toen organiseerden de motortjes zich tot een lange sliert. En dan kun je er iets mee. De tweede belangrijke aanpassing is dat de sliert motortjes oplosbaar is in water, net als suiker.
Miljard keer kleiner
“Als de motortjes zich organiseren en gaan samenwerken, kunnen ze dingen bereiken zoals een papiertje optillen”, vertelt Feringa. In je lichaam werkt het eigenlijk net zo: al je spiercellen werken samen om je arm of been te laten bewegen. Het kunstspiertje krijgt energie uit licht en is enkele nanometers groot, dat is een miljard keer kleiner dan een meter. Tijdens een experiment tilde het nanospiertje een papiersnipper van een halve gram op.
Feringa vertelde vanmiddag in Nieuws & Co over de nanospier:
Nobelprijswinnaar Feringa presenteert nieuwste realisatie: een (eigenaardig) mini-spiertje
Vervoersmiddel verwijdert zichzelf
Feringa vertelt enthousiast over één van de toepassingen van de nanospier: “Je kan denken aan een klepje waarin je iets opsluit, bijvoorbeeld medicatie. Als je er licht op schijnt, opent het klepje door het nanospiertje, en komt het geneesmiddel vrij.” Zo kun je medicatie op een bepaalde plek in het lichaam afleveren. Het nanospiertje bestaat voor 95 procent uit watermoleculen, dus lost uiteindelijk makkelijk weer op.
Chemie Nobelprijs
Vorig jaar won Feringa de Nobelprijs voor nano-auto’s met vierwielaandrijving die onder invloed van licht in een rechte lijn kunnen bewegen. Het autootje vervoerde een 1 millimeter grote glazen cilinder die voor het blote oog zichtbaar bewoog. De wetenschappers bouwden voort op die ontdekking en publiceerden gisteren hun onderzoek in vakblad Nature Chemistry.
Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).
NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap
Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Gerelateerd
