Kouder in Nederland door opwarmende planeet, hoe kan dat?
- Nieuws
- Kouder in Nederland door opwarmende planeet, hoe kan dat?
Wereldwijd stijgen de temperaturen, maar paradoxaal genoeg zou Nederland in de toekomst juist kouder kunnen worden. Klimaatwetenschapper René van Westen legt in De Nacht van NTR Wetenschap uit hoe dat kan. "We hebben het over een gebeurtenis waarvan we de kans niet kennen, maar die een extreme impact op het klimaat kan hebben."
Een ijstijd in Nederland: de klimaatverandering die je niet verwacht - De Nacht van...
Een jaar geleden publiceerde René van Westen berekeningen die aangeven dat een belangrijke stroming in de Atlantische Oceaan in de toekomst zou kunnen stoppen — met drastische klimaatverandering wereldwijd als gevolg. Nu blikt de fysisch oceanograaf terug en bespreekt hij de nieuwste inzichten. "Ik hoop mensen te activeren en motiveren. Met z’n allen kunnen we zo’n scenario voorkomen."
Bevroren haven in Rotterdam
Het scenario dat Van Westen noemt, is dat Nederland door de klimaatopwarming in de toekomst niet warmer, maar juist kouder wordt — en niet een klein beetje. Hij schetst een beeld van de Rotterdamse haven vol met zee-ijs en krachtige winterstormen. "Nederland zal nog steeds bewoonbaar zijn, maar dit kan voor de samenleving natuurlijk echt ontwrichtend zijn."
De oorzaak van deze mogelijke verandering zou liggen bij de AMOC, de Atlantic Meridional Overturning Circulation. Dit is een belangrijke oceaanstroming, waarvan de bekendere Golfstroom onderdeel is. Van Westen legt uit: "Wat de AMOC doet, is warmte over de aarde herverdelen. Het is een soort klimaatregelaar." De stroming zorgt er dus voor dat warmte vanuit het zuiden naar Noordwest-Europa wordt gebracht.
Tekst gaat verder onder de video
Video niet beschikbaar
Verschuiving van warmte
"Als die circulatie vertraagt, wordt de warmtetoevoer hier opeens minder," aldus Van Westen. Dit zou betekenen dat het in Nederland aanzienlijk kouder wordt. Bovendien zouden er nog meer problemen ontstaan. Van Westen noemt onder andere 20 procent minder neerslag en een zeespiegelstijging van 80 centimeter.
Toch benadrukt hij dat lagere temperaturen niet gelijkstaan aan een nieuwe ijstijd. "Regionaal kan het afkoelen, maar mondiaal moet die warmte ergens blijven. En dan zie je dat het op het zuidelijk halfrond nóg warmer wordt."
"Het zal niet binnen een week gebeuren, maar in een periode van honderd jaar"
Onzekerheid
De gevolgen van zo'n stilstaande stroming zijn dus min of meer duidelijk. Maar wanneer en of dit echt zal gebeuren, is nog steeds onduidelijk en wordt in de wetenschap besproken. Eén ding staat vast, volgens Van Westen: "Het zal niet binnen een week gebeuren. Als we naar het klimaat kijken, hebben we het over een periode van ongeveer honderd jaar."
De sleutel tot het voorkomen van dit scenario ligt in dezelfde aanpak als die tegen klimaatverandering. Van Westen noemt het "Het bekende antwoord: minder uitstoten en inzetten op een duurzame transitie om de opwarming van het klimaat tegen te gaan. Want minder opwarming is beter voor de wereld."
In het interview tijdens De Nacht van NTR Wetenschap legt hij de wetenschappelijke processen achter de stroming uit en vertelt hij waarom wetenschappers het stoppen van de AMOC als een kantelpunt beschouwen en wat dat precies betekent.
Luister het gesprek met René van Westen terug:
Een ijstijd in Nederland: de klimaatverandering die je niet verwacht
Video niet beschikbaar
De Nacht van...
In De Nacht van… krijgen studiogasten nog écht de ruimte voor hun verhaal en als luisteraar kan je elke uitzending meepraten. Maak kennis met Nederlanders van over de hele wereld en luister naar de mooiste audioverhalen van NPO Radio 1. Elke werknacht tussen 02.00 en 05.00 uur.