Wat kunnen we verwachten van de nieuwe generatie Alzheimermedicijnen?
- Nieuws
- Wat kunnen we verwachten van de nieuwe generatie Alzheimermedicijnen?
De afgelopen maanden werden meerdere medicijnen tegen Alzheimer goedgekeurd. Staan
we aan het begin van een nieuw tijdperk, of moeten we de verwachtingen
temperen? "Het antwoord op beide vragen is ja", zegt Wiesje van der Flier, wetenschappelijk directeur van het Alzheimer Centrum Amsterdam in de podcast Kennis & Co.
#11 - Eindelijk een medicijn tegen dementie? - Kennis & Co
Van der Flier liep deze week rond op het Wereld Alzheimer congres in Amsterdam, en proefde veel enthousiasme onder de 7.000 internationale onderzoekers die zich daar hadden verzameld. "De sfeer was positief en optimistisch. Er zijn ook goede ontwikkelingen in het alzheimerveld".
Het is tegenwoordig misschien moeilijk voor te stellen, maar twintig jaar geleden kon de diagnose Alzheimer nog helemaal niet worden gesteld. "Daar is echt heel veel vooruitgang in geweest, beide Alzheimer-eiwitten [zie kader] kunnen we nu heel goed herkennen." De vraag was vervolgens of we die eiwitten ook op kunnen ruimen. "Inmiddels is er een generatie medicijnen die het eiwit amyloid opruimt. En dat vertaalt zich ook in een veranderd traject van de ziekte."
Minder snel achteruit
Precies daar is zowel hoop als het temperen van verwachtingen op zijn plaats, legt Van der Flier uit: "De mensen worden niet beter, en het is ook niet zo dat de achteruitgang stopt. Maar het is wel zo dat de achteruitgang minder snel gaat."
Hoe ontstaat Alzheimer?
Centraal staan de eiwitten amyloid en tau, samen ook wel de alzheimer-eiwitten genoemd. "Beide zijn belangrijke factoren in het ontstaan van Alzheimer", vertelt Van der Flier. "Het begint met het verkeerd vouwen van die eiwitten. Het ene eiwit gaat dan in klontjes tussen de hersencellen zitten, en het ander eiwit gaat in kluwens ín de hersencellen zitten. Hersencellen gaan dan op termijn minder goed met elkaar communiceren en sterven af. Dan krijg je geheugenproblemen en uiteindelijk dementie."
Er is nu één middel in de VS goedgekeurd, en van een ander middel zijn de resultaten deze week gepresenteerd op het Amsterdamse congres. "De resultaten van beide medicijnen lijken heel erg op elkaar: bescheiden effect, maar consistent." In Europa zullen we nog even geduld moeten hebben en volgt eventuele goedkeuring op zijn vroegst volgend jaar.
Geen wonderpil
Kritiek is er ook: sommige wetenschappers twijfelen of de eiwitten echt de oorzaak van Alzheimer zijn, of eerder een bij-effect. Van der Flier is zich daar bewust van. "Veel collega's willen waarschuwen: pas op, er komt geen wonderpil aan. Ik denk zelf dat we daarmee de burgers en patiënten van Nederland tekort doen. Volgens mij realiseert men zich heel goed dat er geen wonderpil aankomt. Het belangrijk dat er wellicht een eerste medicijn komt, en hopen we dat de volgende generatie middelen beter en effectiever is."
Help mee met Alzheimer-onderzoek
Een van de grootste bottlenecks voor het vinden van oplossingen voor Alzheimer is het vinden van voldoende deelnemers aan onderzoeken. "Ik zou het liefst alle inwoners van Nederland willen vragen om mee te doen: alle mensen met Alzheimer of een andere vorm van dementie, mensen met een voorstadium en mensen met een risico op Alzheimer - en dat zijn we eigenlijk allemaal. Dat kan al door een uurtje op een bank een vragenlijst in te vullen."
Die vragenlijst kun je vinden op Uurtje voor Alzheimer.
Wil je het hele gesprek met Wiesje van der Flier horen? Luister dan naar de laatste aflevering van Kennis & Co.