Elfstedentocht: 'Het wordt een bejaardentochtje zo'

Het was 4 januari 1997 toen de laatste 200 kilometer lange tocht gereden werd op natuurijs. Koolhaas merkt op: “Bizar dat er een hele generatie rondloopt die er geeneens een actieve herinnering aan heeft.” Want wat er in Nederland gebeurt als de tocht der tochten door kon gaan, is iets unieks. Koolhaas: “Het is iets wat zich langzaam opbouwt. Als het begon te vriezen, duurde het meestal twee tot drie weken tot het duidelijk was of de tocht gereden kon worden. Schaatsfans staarden dag en nacht naar weersvoorspellingen.”

Wie denkt dat de Elfstedentocht de droom van elke schaatser is, heeft het mis. Van der Geest: “Als je bijvoorbeeld langebaanschaatser bent, dan is de Elfstedentocht een ver van je bed show.” Ze legt uit dat elke schaatser zijn of haar specialisme heeft. Op de vraag wat een schaatser van de Elfstedentocht kenmerkt, heeft Koolhaas een antwoord: “Waanzinnige longen en een totale schaatsgek, maar je moet op elk soort ijs kunnen schaatsen.”

Terugkomen voor 'tocht der tochten'

Hoewel de Elfstedentocht dus niet voor elke schaatser is weggelegd, kent Van der Geest wel namen die zelfs terug zouden komen van de Olympische Spelen als de tocht door kon gaan: “Jorrit Bergsma en Irene Schouten. Ze zouden allebei echt wel teruggaan, want ze weten dat ze grote kans maken op de winst.” Op de vraag of Sven Kramer er voor terug zou komen, denken beiden van niet. Koolhaas: “Hij is kansloos, daarvoor heeft hij te weinig natuurijservaring. En ik denk dat de echte marathonrijders wel raar op zouden kijken als opeens Sven Kramer in hun treintje komt zitten.”

Koolhaas en Van der Geest zien ook dat het steeds lastiger wordt om de tocht te organiseren, kijkend naar de huidige klimaatontwikkeling. Op de vraag of het voor de sport en cultuur een ramp zou zijn als er nooit meer een Elfstedentocht komt, heeft Koolhaas het volgende te zeggen: “Kan je het nog een levende cultuur noemen als die tocht al 25 jaar niet meer gehouden is? Het wordt alleen maar warmer, het winterweer gaat zich steeds merkwaardiger gedragen, en dan zit je met een ledenbestand met een gemiddeld hoge leeftijd. Het wordt een bejaardentochtje op die manier. Het is geen volkscultuur meer.”

Gaan wij ooit nog weer een Elfstedentocht meemaken? Koolhaas en Van der Geest denken van wel. Maar wie zou er winnen?

Benieuwd naar het hele gesprek en de voorspellingen over de potentiële winnaars? Luister het terug in de podcast van Vroeg!